28.01.2013

Wyższy Urząd Górniczy
Departament Warunków Pracy

Katowice, dnia 5.02.2013 r.

I N F O R M A C J A Nr 5/2013/EW

w sprawie zapalenia metanu, zaistniałego w dniu 28.01.2013r. o godzinie 10²⁷
w KHW S.A. KWK „Murcki - Staszic” w Katowicach Ruch „Staszic”.

Zapalenie metanu miało miejsce w ścianie 2b-S, prowadzonej w przystropowej warstwie pokładu 510, w polu S na poziomie 900 m. Pokład 510 o miąższości 8,05 – 10,3 m i nachyleniu 4-5^o, zaliczony został do IV kategorii zagrożenia metanowego, III stopnia zagrożenia tąpaniami, klasy B zagrożenia wybuchem pyłu węglowego oraz III grupy skłonności węgla do samozapalenia. W stropie pokładu 510 zalegała nieregularnie warstwa iłowca o miąższości do 9,9 m i piaskowca o miąższości ok. 20,3 m. Ścianę o długości ok. 245 m i wysokości 3,0 m, przewietrzaną systemem na „Y”, przepływało powietrze w ilości ok. 1600 m³/min.

W dniu 28.01.2013 r. na zmianie rannej, rozpoczynającej się od godziny 6⁰⁰, w rejon ściany 2b-S skierowano zespół 23 pracowników, do robót związanych z wydobyciem. Od początku zmiany czujniki gazometryczne zabudowane w rejonie, nie wykazywały przekroczeń dopuszczalnych wartości tlenku węgla i metanu. Około godziny 10²⁷, podczas urabiania kombajnem doszło do kontaktu noży z piaskowcem w stropie ściany, co spowodowało wystąpienie iskier, od których doszło do lokalnego zapalenia metanu. Najprawdopodobniej metan został uwolniony ze szczeliny powstałej w stropie ściany, w odległości ok. 0,7 m od ociosu węglowego. Jeden z kombajnistów, przy użyciu gaśnicy proszkowej będącej na wyposażeniu kombajnu, ugasił płomień metanu. W związku ze zdarzeniem nikt nie odniósł obrażeń. Na czujnikach metanometrii automatycznej zabudowanych w rejonie, w tym również w ścianie, nie zarejestrowano przekroczeń dopuszczalnych zawartości tego gazu. Na analizatorze tlenku węgla, zabudowanym w prądzie powietrza odprowadzanym z rejonu ściany, zarejestrowano krótkotrwały wzrost zawartości CO do 21ppm. Sztygar dozorujący roboty w ścianie wycofał wszystkich pracowników i poinformował o zdarzeniu dyspozytora kopalni. W rejonie ściany wyłączono napięcie.

Wg wstępnych ustaleń, prawdopodobną przyczyną zapalenia metanu uwolnionego ze szczeliny w stropie ściany, był inicjał w postaci iskier, powstałych w wyniku kontaktu noży będącego w ruchu organu kombajnu z przystropową warstwą piaskowca.

W związku z zaistniałym zapaleniem metanu, Dyrektor Okręgowego Urzędu Górniczego w Katowicach nakazał:

1. Wstrzymać ruch zakładu górniczego w części dotyczącej dalszej eksploatacji pokładu 510/III ścianą 2b-S na poziomie 900 m do czasu uzyskania:
   a) pozytywnej opinii Komisji ds. Zagrożeń Naturalnych w Podziemnych Zakładach Górniczych Wydobywających Węgiel Kamienny, w zakresie możliwości dalszego bezpiecznego prowadzenia robót w warunkach zagrożeń naturalnych, występujących w rejonie, a przede wszystkim metanowego, przy uwzględnieniu zaistniałego zapalenia metanu,
   b) zezwolenia dyrektora OUG w Katowicach na oddanie ściany 2b-S do ruchu po zaistniałym zapaleniu metanu.
2. W materiałach niezbędnych do wydania opinii przez Komisję, o której mowa w pkt. 1 decyzji, uwzględnić między innymi:
   a) zweryfikowane zasady doboru środków zabezpieczających przed zapłonem metanu przy urabianiu zwięzłych skał kombajnem, na podstawie aktualnych badań skał stropowych w rejonie ściany, wykonanych przez rzeczoznawcę,
   b) profilaktykę wykluczającą możliwość zapalenia metanu w ścianie od ewentualnego pożaru w jej zrobach,
   c) prawidłowość doboru maszyn i urządzeń zainstalowanych w ścianie w zakresie wykluczenia możliwości powstania iskier mechanicznych zapalających metan.

Informację opracowano na podstawie danych z OUG w Katowicach.