28.04.2009

Wyższy Urząd Górniczy
Departament Warunków Pracy

Katowice, dnia 11.05.2009 r.

I N F O R M A C J A Nr 27/2009/EW

w sprawie wypadku lekkiego poparzenia łukiem elektrycznym obu dłoni, zaistniałego w dniu 28.04.2009 r. o godz. 8⁰⁵ w Kopalnia Soli „Kłodawa” w Kłodawie S.A, któremu uległ elektromonter oddziału E-2, lat 36 pracujący w górnictwie 16 lat.

Wypadek zaistniał przy rozdzielni 500 V AC T-37/E. Rozdzielnia zlokalizowana jest w rejonie upadowej nr 61 na poziomie 630m w polu nr 3.

W dniu zdarzenia, dwóch elektromonterów oddziału E-2, otrzymało polecenie ustne od sztygara oddziałowego oddziału E-2 wyłączenia napięcia w rozdzielni 500 V AC T-37/E w celu przygotowania bezpiecznych warunków wykonania pracy. Zakres pracy obejmował wyłączenie z eksploatacji kabla OnGcekżi-G 4 x 70 mm² o długości 30 m i napięciu znamionowym 0,6/1 kV.

Kabel zasilał instalację składającą się z wyłącznika głównego typu OW-0208M, obwodu zasilającego wiertnicę Mogileński-SBM-u3, obwody oświetlenia, oraz obwód zasilania wentylatora WL-604.

Opisana instalacja została dopuszczona do eksploatacji przez KRZG na podstawie protokółu z przeprowadzonego komisyjnego odbioru technicznego układu do zasilania wiertnicy Mogilewski-SBM-u3, wentylatora WLE-604 oraz oświetlenia na chodniku PT 635/14, poziom 630, pole 5 z dnia 21.01.2009 r.

Dwóch elektromonterów, posiadających kwalifikacje i aktualne upoważnienia, po przybyciu do rozdzielni 500 V AC T-37/E wyłączyło spod napięcia kabel OnGcekżi-G 4 x 70 mm² o długości 30 m łącznikiem ŁRBO-160/I.

Po wyłączeniu kabla spod napięcia, za pomocą łącznika ŁRBO-160/1, jeden z elektromonterów odkręcił pokrywę skrzynki typu „S”, w której były zaciski kablowe. Po odkręceniu pokrywy elektromonter, za pomocą iskrobezpiecznego miernika elektrycznego IME-S11, nr fabr. 1776, rok produkcji 1998, stwierdził brak napięcia na zaciskach kablowych. Po stwierdzeniu braku napięcia, elektromonter, który dokonywał sprawdzenia, odłożył końcówki pomiarowe na spąg obok przyrządu i następnie zamknął łącznik ŁRBO-160/1 w wyniku czego załączył napięcie na zaciski kabla OnGcekżi-G 4 x 70 mm².
Czynność ponownego załączenia napięcia wykonano w celu sprawdzenia prawidłowego działania używanego przyrządu.

Podczas sprawdzania używanego przyrządu, tj. pomiaru napięcia na zaciskach kablowych, w przestrzeni, w której elektromonter trzymał końcówki przewodów pomiarowych miernika, pojawił się łuk elektryczny. Łuk elektryczny nie zniszczył zacisków kablowych i obudowy ŁRBO-160/I, natomiast nadtopił metalowe końcówki pomiarowe przewodów pomiarowych.
W wyniku powstałego zwarcia zadziałało zabezpieczenie CZU-0,5 zabudowane w transformatorze T-37 usytuowanym przy upadowej nr 63 na poziomie 690 m.

Elektromonter dokonujący sprawdzenia doznał poparzenia powierzchni grzbietowych obu dłoni. Poszkodowany elektromonter został wywieziony na powierzchnię i następnie odwieziony do szpitala w Kole, z którego wypisał się w tym samym dniu, tj. 28.04.2009 r., na własne żądanie o godz.16¹⁵ i następnie został przewieziony do szpitala w Siemianowicach Śląskich.

Podczas oględzin miejsca wypadku stwierdzono, że przyrząd, którym elektromonterzy dokonywali sprawdzenia-pomiaru napięcia na zaciskach kablowych, nosił ślady ingerencji do wnętrza tj. odkręcone były wkręty zamykające pokrywę przyrządu-całkowity brak 5 sztuk wkrętów, obudowa przyrządu była całkowicie rozszczelniona.

Wewnętrzne elementy konstrukcyjne przyrządu nosiły ślady działania łuku elektrycznego.

Bezpośrednią przyczyną wypadku poparzenia łukiem elektrycznym było spowodowanie zwarcia w instalacji 500 V w trakcie wykonywania pomiarów napięcia przez elektromontera.

Przyczyna ta była najprawdopodobniej następstwem używania niesprawnego technicznie i nie sprawdzanego okresowo przyrządu pomiarowego jako wskaźnika napięcia.

W związku z wypadkiem Dyrektor Okręgowego Urzędu Górniczego w Poznaniu:

1. Zakazał eksploatacji rozdzielni 500 V AC T-37/E, do czasu naprawy blokady uniemożliwiającej załączenie łącznika ŁRBO-160/I podczas stanu jego wyłączenia.
2. Nakazał poddać badaniu, przez jednostkę badawczą, miernik typu IME-S11 o numerze fabrycznym 1776, rok produkcji 1998 wyprodukowany przez ZMUE Tychy, stosowany podczas sprawdzania braku napięcia.
3. Nakazał przeszkolić elektromonterów w zakresie stosowania obowiązujących narzędzi do sprawdzania obecności napięcia.

Informację opracowano na podstawie danych z OUG w Poznaniu.