28.04.2011.2

Wyższy Urząd Górniczy
Departament Warunków Pracy
OWP-14/gem-26/2011

Katowice, dnia 12.05.2011 r.

I N F O R M A C J A Nr 14/2011 śm./EW

w sprawie wypadku śmiertelnego, zaistniałego w dniu 28 kwietnia 2011 r. około godziny 19⁵⁰ w zakładzie górniczym „Rokitki II” w Rokitkach, należącym do przedsiębiorcy: „Kopalnia Kruszyw Rokitki Sp. z o.o.”, Rokitki 18, 59-225 Chojnów, któremu uległ operator ładowarki, lat 54, pracujący w zakładzie górniczym 10 lat.

Wypadek zaistniał przy górnej krawędzi zbiornika wodnego, w południowo-wschodniej części wyrobiska górniczego. Zakład górniczy - „Rokitki II” prowadził wydobywanie kruszywa spod lustra wody przy pomocy koparki pływającej głębokoczerpalnej typu KG-2,5. Z koparki tej urobek dostarczany był układem pływających przenośników taśmowych do zakładu przeróbczego.

Roboty górnicze prowadzono na podstawie planu ruchu – decyzja na lata 2010 r. - 2015 r. Złoże urabiane było jednym piętrem eksploatacyjnym przy następujących parametrach:

a) nachylenie skarp eksploatacyjnych do 80°,
b) nachylenie skarp stałych do 30°,
c) wysokość piętra eksploatacyjnego do 26 m.

Zatwierdzony plan ruchu ustalał m.in., że „od strony zachodniej powstały basen poeksploatacyjny zostanie „zalądowany”, niezbywalnymi frakcjami o wymiarach od 0 do 0,2 mm oraz materiałem pochodzącym z przerostów, na powierzchni około 2,5 ha” (m.in. przy użyciu ładowarek kołowych).

Kopalina ze złoża została wyeksploatowana w partii tzw. nadwęglonej w okresie ważności zatwierdzonego planu ruchu. Z wyrobiska górniczego wycofana została koparka KG-2,5 i przenośniki taśmowe. Przedsiębiorca prowadził roboty górnicze związane z rekultywacją wyrobiska.

Na prowadzenie takich robót przedsiębiorca posiada projekt rekultywacji terenów poeksploatacyjnych złoża „Rokitki II”. Projekt ten nie przewiduje prowadzenia robót związanych z „zalądowaniem” zbiornika wodnego.

W dniu 28.04.2011 r. operator ładowarki był zatrudniony na zmianie II od godz. 16⁰⁰ do 24⁰⁰. Miał za zadanie przewozić piasek z frakcji od 0 do 0,2 mm (wcześniej przetransportowany samochodami technologicznymi na zakład górniczy) przy użyciu ładowarki kołowej w rejon górnej krawędzi piętra zawodnionego wyrobiska, w celu prowadzenia prac związanych z lokowaniem piasku w basenie poeksploatacyjnym. Polecenie wykonania robót operator ładowarki otrzymał od KRZG około godz. 19⁰⁰. Roboty te operator ładowarki wykonywał samodzielnie. Podczas tych robót, w rejonie południowo–wschodniej części wyrobiska z przyczyn nieokreślonych operator ładowarki wjechał ładowarką do zbiornika wodnego na odległość około 9,0 m od linii brzegowej i głębokość ok. 6,0 m (poniżej poziomu lustra wody). Świadków wypadku nie było. Około godziny 19⁵⁰ sztygar zmianowy, który przybył na zmianę III, próbował skontaktować się poprzez radiotelefon z operatorem ładowarki. Ponieważ nie uzyskał połączenia z operatorem, udał się w rejon jego pracy. Po przybyciu na miejsce prowadzonych robót stwierdził brak ładowarki i operatora, w związku z czym rozpoczęto poszukiwania operatora w zakładzie górniczym, w jego rejonie oraz okolicznej wiosce. Około godziny 22⁰⁰ (po zmroku) zespół pracowników prowadzących poszukiwania na zbiorniku wodnym rozpoczął badanie tego akwenu w rejonie pracy ładowarki, poprzez zapuszczanie sondy (linka z umocowaną śrubą) z łódki. W pewnym momencie stwierdzono, że śruba uderza o jakiś metalowy przedmiot. Sądząc, że sonda natrafiła na poszukiwaną ładowarkę, pracownicy zawiadomili o tym fakcie kierownika ruchu zakładu górniczego. Wezwano jednostkę Straży Pożarnej w Chojnowie oraz płetwonurków z Legnicy, którzy po przeszukaniu dna akwenu we wskazanym rejonie zlokalizowali tam ładowarkę, a w jej kabinie poszkodowanego.

W wyniku akcji ratowniczej wydobyto poszkodowanego, lekarz o godzinie 3⁰⁰ (w dniu 29.04.2011 r.) stwierdził jego zgon.

Prawdopodobną przyczyną wypadku śmiertelnego było wjechanie operatora wraz z ładowarką LIEBHERR L-574 do zbiornika wodnego.
Do wypadku przyczyniła się nieprawidłowa organizacja robót.

Zgodnie z zarządzeniem KRZG nr 3/2007 z dnia 20.05.2007 r. roboty górnicze związane z topieniem piasku i gliny uznane zostały za „roboty wykonywane w warunkach szczególnego zagrożenia”. Zatwierdzona przez KRZG Instrukcja „Bezpiecznej pracy przy topieniu piasku i gliny w wyrobisku” ustala, że roboty takie powinny być prowadzone pod nadzorem osoby dozoru ruchu i przy zachowaniu łączności radiowej pomiędzy operatorem i osobą dozoru ruchu.

KRZG zarządzeniem nr 5/2005 z dnia 16.07.2005 r. ustalił minimalny pas bezpieczeństwa dla spycharki i ładowarki od górnej krawędzi piętra zawodnionego na 10 m.

W związku z zaistniałym wypadkiem Dyrektor Okręgowego Urzędu Górniczego we Wrocławiu nakazał:

1. Wstrzymać ruch zakładu górniczego „Rokitki II”, w części dotyczącej eksploatacji ładowarki typu LIEBHERR L-574 do czasu przeprowadzenia jej oceny stanu technicznego przez uprawnioną jednostkę,
Wstrzymać ruch zakładu górniczego „Rokitki II” w części dotyczącej robót górniczych związanych z rekultywacją, wzdłuż górnych krawędzi wyrobiska do czasu:
a) Opracowania i wprowadzenia do stosowania instrukcji bezpiecznego wykonywania prac związanych z rekultywacją wyrobiska górniczego zgodnych z ustaleniami KRZG dotyczących szerokości pasów bezpieczeństwa i robót wykonywanych w warunkach szczególnego zagrożenia,
b) Przeszkolenia operatorów ładowarek, koparek, spycharek i pozostałych osób zatrudnionych w ruchu zakładu górniczego w zakresie ustaleń KRZG dotyczących szerokości pasów bezpieczeństwa i robót wykonywanych w warunkach szczególnego zagrożenia,
c) Zapoznania z przyczynami i okolicznościami wypadku pracowników zakładu górniczego.
oraz zobowiązał przedsiębiorcę do:
Wykonania przez uprawnioną jednostkę oceny stanu technicznego ładowarki kołowej typu LIEBHERR L-574, co jest istotnym dla ustalenia przyczyn wypadku śmiertelnego,
Przedstawienia sprawozdania i wyników z wykonanych czynności sprawdzających w terminie bezzwłocznym.

Informację opracowano na podstawie danych z OUG we Wrocławiu.