30 01 2020
Wyższy Urząd Górniczy
Departament
Warunków Pracy i Szkolenia
Katowice, dnia 6 lutego 2020 r.
INFORMACJA Nr 2/2020/EW
w sprawie niebezpiecznego zdarzenia - awarii rurociągu kopalnianego Ø 114,3 x 5,6 mm, długości 4474 m, stwierdzonego w dniu 30 stycznia 2020 r. o godz. 21:30 w zakładzie górniczym: Kopalnia Ropy Naftowej i Gazu Ziemnego Dębno (Polskiego Górnictwa Naftowego i Gazownictwa S.A. Oddział w Zielonej Górze), w miejscowości Barnówko, gmina Dębno, pow. myśliborski, woj. zachodniopomorskie.
Do niebezpiecznego zdarzenia, awarii polegającej na lokalnym rozszczelnieniu rurociągu Ø 114,3 x 5,6 mm - relacji strefa przyodwiertowa Barnówko 8 – Ośrodek Centralny Barnówko doszło w dniu 30 stycznia 2020 r. około godziny 21:30. W czasie rutynowej kontroli wykonywanej przez pracowników firmy ochroniarskiej PGNiG Serwis świadczącej na podstawie umowy całodobową ochronę fizyczną osób i mienia, w odległości około 300 m od strefy przyodwiertowej Barnówko 8 stwierdzono charakterystyczny zapach węglowodorów z siarkowodorem.
Około godz. 21:30 dowódca ochrony obiektów zakładu górniczego powiadomił kierownika zmiany KRNiGZ Dębno o zaistniałej sytuacji. Kierownik zmiany po przeprowadzonej analizie podjął decyzję o zdalnym zatrzymaniu strefy produkcyjnej Barnówko 8 i zdjęciu ciśnienia z ropociągu przez separator na OC Barnówko.
W miejsce awarii (rozszczelnienia) kierownik zmiany KRNiGZ Dębno skierował dwóch pracowników kopalni wyposażonych w sprzęt ochrony indywidualnej, detektory CH4 i H2S oraz aparaty ucieczkowe w celu dokładnego zlokalizowania miejsca wypływu ropy na powierzchnię terenu. W rejonie awarii wyczuwalny był zapach ropy naftowej a detektory nie wskazywały siarkowodoru ani metanu. Przy użyciu sprzętu izolującego pracownicy kopalni po przejściu kilkudziesięciu metrów zlokalizowali rozlaną ropę naftową. Po dojściu na odległość około 2 metrów od miejsca wypływu zauważyli zagłębienie wypełnione ropą naftową z wydobywającymi się bąbelkami gazu. Dokonali pomiaru gazów szkodliwych. Stwierdzono stężenie siarkowodoru w ilości 40 ppm. Nie stwierdzono obecności metanu.
W toku dalszych czynności zabezpieczających pracownicy kopalni skierowali się na strefę przyodwiertową Barnówko 8, gdzie zamknęli zasuwę roboczą i boczną oraz odpuścili ciśnienie. Po powrocie na miejsce wypływu ropy naftowej zabezpieczono teren (drogę leśną) przy pomocy taśm ostrzegawczych. Do czasu podjęcia kolejnych przedsięwzięć ze strony przedsiębiorcy rejon rozlewiska do rana dnia następnego był stale monitorowany i zabezpieczany przed dostępem osób niepowołanych przez pracowników firmy ochroniarskiej.
Kierownik zmiany KRNiGZ Dębno zgłosił awarię Dyspozytorowi ruchu PGNiG S.A. Oddział w Zielonej Górze oraz poinformował o zdarzeniu Kierownika Ruchu Zakładu Górniczego.
W związku z wystąpieniem awarii w porze nocnej w terenie leśnym z-ca kierownika KRNiGZ Dębno zdecydował o podjęciu działań likwidacji rozlewu ropy w porze dziennej w oparciu o zapisy Planu Ratownictwa Górniczego. Do tego czasu rejon rozlewiska był zabezpieczany przez firmę ochroniarską. Zgodnie z poleceniem następnego dnia pracownicy kopalni wyposażeni w sprzęt ochrony indywidualnej, detektory H2S i CH4 oraz aparaty ucieczkowe zostali skierowani w miejsce awarii (rozszczelnienia) w celu przeprowadzenia prac ograniczających skutki wypływu ropy naftowej na powierzchnię terenu. Prace trwały od godziny 9:00 do 13:00. Skierowani w rejon awarii pracownicy kopalni zebrali do dwóch pojemników DPL po około 0,8 m3 płynnej ropy z rozlewiska a zanieczyszczony grunt ropą naftową z drogi leśnej usunęli koparko-ładowarką, który został zdeponowany na zabezpieczonym folią izolującą miejscu obok drogi leśnej w celu przekazania do utylizacji wyspecjalizowanej firmie.
Skutkiem zaistniałego zdarzenia był wyciek płynu złożowego (ropy naftowej z zawartością siarkowodoru ) na powierzchnię terenu, w wyniku czego powstało nieregularne rozlewisko o szerokości około 5 m w miejscu wypływu i długości około 40 m zwężając się ku końcom. Rozlewisko było zlokalizowane na drodze gruntowej leśnej w odległości około 270 m od strefy przyodwiertowej Barnówko 8 (w linii prostej) oraz około 45 m skrzyżowania dróg leśnych.
Powyższe wywołało bezpośrednie zagrożenie dla bezpieczeństwa ludzi i środowiska naturalnego, powodowane zanieczyszczeniem przypowierzchniowej warstwy gruntu ropą naftową z zawartością siarkowodoru. W momencie stwierdzenia awarii zmierzono detektorem siarkowodór w ilości 40 ppm. Natomiast w czasie prac zabezpieczająco-naprawczych w rejonie rozlewiska ropy naftowej nie zarejestrowano obecności siarkowodoru ani strefy zagrożenia wybuchem.
W dniu 31.01.2020 r. pracownicy OUG w Poznaniu na zmianie „A” przeprowadzili oględziny miejsca zdarzenia oraz kontrolę działań Przedsiębiorcy w zakresie zabezpieczenia miejsca rozszczelnienia i usunięcia jego skutków. Podczas oględzin nie stwierdzono żadnych śladów ingerencji osób trzecich w rurociąg oraz nieprawidłowości w oznakowaniu jego przebiegu. Eksploatacja rurociągu prowadzona jest w oparciu o zatwierdzony Plan ruchu KRNiGZ Dębno na lata 2019 – 2024. Rurociąg stanowi obiekt budowlany zakładu górniczego podlegający okresowym kontrolom i przeglądom. Wykonane próby ciśnieniowe wytrzymałości i szczelności w 2019 roku nie wykazały nieprawidłowości. W trakcie oględzin stwierdzono, iż teren powstałego rozlewiska ropy naftowej został odpowiednio oznakowany. Przedsiębiorca w dniu 31.01.2020 r. powiadomił o zaistniałej awarii WIOŚ Oddział w Szczecinie
W związku z zaistniałym niebezpiecznym zdarzeniem i zagrożeniem dla bezpieczeństwa ludzi i środowiska – Dyrektor Okręgowego Urzędu Górniczego w Poznaniu wydał w dniu 31.01.2020 r. decyzję nr 1/RN/WL/2020, wstrzymującą ruch zakładu górniczego Kopalnia Ropy Naftowej i Gazu Ziemnego Dębno, w części dotyczącej obiektu budowlanego zakładu górniczego, tj. eksploatacji rurociągu Ø 114,3 x 5,6 mm, długości 4475 m ułożonego w miejscu awarii – do czasu jej usunięcia wg wcześniej ustalonej procedury zatwierdzonej przez KRZG i doprowadzenia jego stanu technicznego do zgodności z dokumentacją techniczno-ruchową. Ponadto wszczął z urzędu postępowanie wyjaśniające, dotyczące przyczyn powstania przedmiotowego rozszczelnienia rurociągu.
Informację opracowano na podstawie danych z OUG w Poznaniu.