30.07.2009.1

Wyższy Urząd Górniczy
Departament Warunków Pracy

Katowice, dnia 4.08.2009 r.

I N F O R M A C J A Nr 59/2009/EW

o wypadku ciężkim, zaistniałym w dniu 30.07.2009 r. o godzinie 2²⁵ w Kompanii Węglowej S.A. Oddział KWK „Rydułtowy-Anna” Ruch I w Rydułtowach, w chodniku 6-E1 w pokładzie 703/₁, poziom 1200 m, któremu uległ pracownik Zakładu Odmetanowania Kopalń „ZOK II”, pomocnik wiertacza, lat 21, pracujący w górnictwie 5 miesięcy.

Wypadek zaistniał w chodniku 6-E1 w pokładzie 703/₁, poziom 1200 m, w rejonie cechy odległościowej 513,5, około 150 m przed frontem ściany VIb-E1, przy zbiorze otworów metanowych nr 8.

Pokład 703/₁ w rejonie chodnika 6-E1 został zaliczony do IV kategorii zagrożenia metanowego, III stopnia zagrożenia tąpaniami, klasy „B” zagrożenia wybuchem pyłu węglowego i I stopnia zagrożenia wodnego. W celu odmetanowania ściany VIb-E1 w pokładzie 703/₁ z chodnika 6-E1 wiercone były otwory metanowe o długości ok. 100 m. Chodnik 6-E1 w pokładzie 703/₁ wykonany był w obudowie ŁP8/V29 w odstępach co 0,8 m. Obudowa stabilizowana była rozporami stalowymi, a opinkę stanowiła siatka zgrzewana typu zaczepowego. W rejonie miejsca wypadku wyposażenie chodnika stanowiły: przenośnik taśmowy typu Gwarek 1000, lutniociąg elastyczny o średnicy 800mm, trasa kolejki szynowej podwieszanej typu KSP-16, 6 rurociągów oraz przewody i kable elektroenergetyczne. Około 150 m przed frontem ściany, na odcinku od cechy odległościowej 511 do 518, zlokalizowane było stanowisko wiertnicze zbioru nr 8 wyposażone w wiertnicę typu WDH-1 wraz z agregatem zasilającym typu AZH2-63/25 i osprzętem. Obok wiertnicy i przenośnika taśmowego brak było przejścia dla załogi. W miejscu wypadku chodnik miał szerokość 4,9 m, wysokość 2,95 m i nachylenie 4⁰.

W dniu 29.07.2009 r. na zmianie D, rozpoczynającej się o godzinie 23⁰⁰, sztygar zmianowy oddziału „ZOK II” skierował dwuosobową brygadę, składającą się z przodowego-wiertacza i pomocnika, do prowadzenia prac przy zbiorze nr 8 w chodniku 6-E1 w pokładzie 703/₁ związanych z naprawą sprzęgła w agregacie zasilającym wiertnicę WDH-1 oraz wierceniem otworu metanowego nr TM177/09, który na zmianie poprzedniej został dowiercony do głębokości 48,5 m. Po przybyciu na miejsce wiertacz wraz z pomocnikiem usunęli awarię sprzęgła agregatu zasilającego i około godziny 2⁰⁰ rozpoczęli pogłębianie otworu. Po odwierceniu około 15 m, w trakcie kolejnego wydłużania przewodu wiertniczego, nastąpiło zakleszczenie połączenia gwintowego pomiędzy wrzecionem wiertnicy a żerdzią. Pracownicy próbowali odkręcić żerdź za pomocą klucza hydraulicznego wiertnicy jednak bez rezultatu. W tej sytuacji wiertacz postanowił uwolnić zakleszczoną żerdź za pomocą dorabianego klucza płaskiego, długości 0,98 m i masie 8,5 kg, poprzez założenie go we wcięciu żerdzi, uruchomienie wiertnicy z lewymi obrotami i dynamiczne uderzenie kluczem w kaszt drewniany, na którym była posadowiona wiertnica. Takiego sposobu odkręcania żerdzi nie przewidywała instrukcja użytkowania przedmiotowej wiertnicy opracowana przez producenta.

Około godziny 2²⁵ wiertacz wycofał przewód wiertniczy o ok. 0,7 m z otworu, zaś jego pomocnik założył klucz, którego ramię znalazło się w odległości około 0,4 m od kasztu. Następnie przodowy uruchomił wiertnicę zaś klucz, uderzając w kaszt, wysunął się z wycięcia w żerdzi i gwałtownie uderzył w głowę pomocnika, w wyniku czego doznał on urazu głowy.

Pierwszej pomocy poszkodowanemu udzielił przodowy-wiertacz, wspólnie z innymi pracownikami, po czym został on wytransportowany na noszach do punktu opatrunkowego na powierzchni, skąd przewieziono go do szpitala w Rydułtowach, a następnie do Wojewódzkiego Specjalistycznego Szpitala nr 2 w Jastrzębiu Zdroju.

W wydanej opinii lekarz stwierdził: „Uraz głowy, podejrzenie uszkodzenia OUN (ośrodkowego układu nerwowego). Pacjent nieprzytomny. Rokowanie - niepewne.”

Dyrektor Okręgowego Urzędu Górniczego w Rybniku w dniu 30.07.2009 r. o godzinie 4¹⁵ został poinformowany przez KRZG o zaistnieniu wypadku i przewiezieniu poszkodowanego karetką do szpitala.

Przyczyną wypadku ciężkiego było uderzenie kluczem pomocnika wiertacza w głowę podczas próby uwolnienia żerdzi, zakleszczonej we wrzecionie wiertnicy.

Przyczyna ta była następstwem stosowania niebezpiecznych metod pracy przez wiertacza oraz niezachowania należytej ostrożności przez poszkodowanego.

W związku z zaistniałym wypadkiem Dyrektor OUG w Rybniku w dniu 30.07.2009 r. wydał decyzję, w której nakazał:

Wstrzymać ruch zakładu górniczego w części dotyczącej wiertnicy hydraulicznej WDH-1, zabudowanej w chodniku 6 E1 w pokładzie 703/₁ w odległości około 150m od ściany VIb-E1 w pokładzie 703/₁ na zbiorze 8, do czasu:

1. Usunięcia nieprawidłowości w zakresie:

• stanu technicznego wiertnicy tj. braku śrub przy głowicy płuczkowej,
• zakotwienia wiertnicy do spągu,
• sygnału ostrzegawczego przed uruchomieniem agregatu hydraulicznego wiertnicy,
• braku wymaganych gabarytów przejścia obok wiertnicy.

2. Przeprowadzenia z wynikiem pozytywnym odbioru przez komisję powołaną przez Kierownika Ruchu Zakładu Górniczego oraz jego ponownego zezwolenia na ruch przedmiotowej wiertnicy.

Informację opracowano na podstawie danych z OUG w Rybniku.