30 08 2018

Wyższy Urząd Górniczy

          Departament

Warunków Pracy i Szkolenia                                             

Katowice, dnia 10 września 2018 r.

INFORMACJA Nr 12/2018śm./EW

w sprawie wypadku śmiertelnego, zaistniałego w dniu 30 sierpnia 2018 r., około godziny 1³⁰, w odkrywkowym zakładzie górniczym „Bobrowniki-Drahle”, któremu uległ operator spycharki.

Wypadek śmiertelny zaistniał w odkrywkowym zakładzie górniczym „Bobrowniki-Drahle” w polu 4-5, w trakcie wykonywania prac związanych z wypełnianiem zawodnionego wyrobiska poeksploatacyjnego piaskami odsiewkowymi powstałymi w procesie przeróbki kopaliny (wstępny etap prac rekultywacyjnych).

Zawodnione wyrobisko poeksploatacyjne powstało w wyniku prowadzonej eksploatacji kopaliny pogłębiarką ssącą z napędem elektrycznym typu MARHEINE SE 40/50 II FR. Eksploatacja w polu 4-5 zakończona została w maju bieżącego roku. Wpisem z dnia 11.05.2018 r. do książki uwag służby mierniczo-geologicznej, mierniczy górniczy potwierdził dokonanie obmiaru wyrobiska eksploatacyjnego do rozliczenia złoża. Powierzchnia zbiornika poeksploatacyjnego wynosiła około 6000 m², a maksymalna głębokości – 15 m.

Wypełnianie wyrobiska piaskami odsiewkowymi prowadzone było „samoczynnie” poprzez grawitacyjny spływ pulpy, podawanej pompą mułową typu WARMAN 350FFL, z przesiewacza wibracyjnego ŁĘCZYCA typu PWF-27.72m.c/RO, rurociągiem tłocznym o średnicy 406 mm, zabudowanym od strony południowo – wschodniej wyrobiska poeksploatacyjnego. Rurociąg tłoczny zbudowany jest z odcinków rur o długości 12 m, łączonych odcinkami rur elastycznych i w trakcie postępu robót jest cyklicznie przedłużany. W dniu zdarzenia wylot rurociągu tłocznego zlokalizowany był w odległości 74,30 m od krawędzi zbiornika poeksploatacyjnego i na wysokości 6,40 m w stosunku do linii brzegowej.

Prowadzone prace spycharką KOMATSU typu D65EX – 18 o numerze fabrycznym 90604 w polu 4-5, polegały na przemieszczaniu piasku spod wylotu rurociągu, w taki sposób aby zapewniony był odpływ wody z piaskiem (pulpy) w kierunku zbiornika poeksploatacyjnego. Przepychany piasek kierowany był wzdłuż rurociągu pulpy, prostopadle do linii brzegowej zbiornika wodnego. Działania takie miały zabezpieczyć przed cofaniem się wypływu wody w kierunku zabudowanego zakładu przeróbczego, który położony był poniżej, w stosunku do wylotu z rurociągu pulpy. Prace spycharką prowadzone były w odległości około 30 m od wylotu rurociągu. W miarę potrzeb piasek rozgarniany był także na boki.

Żeby zapewnić ciągłość pracy pogłębiarki prowadzącej eksploatację kopaliny w polu 3-3a, spycharka w polu 4-5 pracowała cyklicznie, tj. około trzy razy w ciągu zmiany w czasie około 1,5 godziny. Pozostałą część zmiany operatorzy spycharki wykonywali prace związane z przemieszczaniem mas ziemnych w innych rejonach zakładu górniczego.

Osoba dozoru ruchu od dnia 27 do dnia 31 sierpnia 2018 r., skierowała operatora spycharki – poszkodowanego, do prac w zakładzie górniczym na nocnej zmianie, wyznaczając mu czas rozpoczęcia pracy na godzinę 21⁰⁰. Zakres prac ustalany był codziennie o godzinie 7⁰⁰.

Około godziny 21⁰⁰ w dniu 29.08.2018 r. operator ciągu technologicznego przeróbczo – odstawczego widział poszkodowanego, który udawał się do miejsca parkowania spycharki w rejonie przesiewacza. Ponownie widział pracującą spycharkę pomiędzy godziną 1⁰⁰ a 2⁰⁰ w dniu 30.08.2018 r. polu 4-5.

Od rozpoczęcia pracy do czasu wypadku operator spycharki nie kontaktował się z osobą dozoru ruchu prowadząca zmianę nocną oraz z innymi pracownikami. Prawdopodobnie około godziny 1³⁵, prowadząc prace w polu 4-5, z nieustalonych przyczyn zjechał spycharką tyłem z „refulowiska” do zawodnionego zbiornika poeksploatacyjnego, prostopadle do jego krawędzi.

W dniu 30.08.2018 r., około godziny 6⁴⁵, operator spycharki, rozpoczynający pracę na pierwszej zmianie, zauważył brak maszyny w miejscu wyznaczonym do jej parkowania. Niezwłocznie zawiadomił osobę dozoru ruchu o zaginięciu spycharki i pracującego na niej pracownika. Poszukiwania prowadzone w zakładzie górniczym, w tym w rejonie wyrobiska poeksploatacyjnego w polu 4-5, nie dały rezultatu. Na terenie wyrobiska poeksploatacyjnego w polu 4-5 nie było żadnych śladów pozostawionych przez gąsienice maszyny.

Około godziny 8⁰⁰ na miejsce zdarzenia przyjechała Jednostka Ratowniczo Gaśnicza PSP z Sokółki, powiadomiona przez osobę dozoru ruchu, w tym zastępy posiadające sprzęt do działań w zakresie ratownictwa wodnego, wspierane przez Specjalistyczne Grupy Ratownictwa Wodno-Nurkowego z JRG Augustów i Mońki. Prace poszukiwawcze spycharki i operatora prowadziły dwa zespoły płetwonurków. Po odnalezieniu maszyny i znajdującego się w kabinie spycharki ciała operatora, rozpoczęto działania związane z jego wydobyciem. Po otwarciu drzwi wydobyto ciało poszkodowanego z kabiny maszyny i odholowano do linii brzegowej zbiornika. Po uzyskaniu zgody technika policji ewakuowano poszkodowanego na brzeg. Przybyły na miejsce wypadku lekarz pogotowia ratunkowego, o godzinie 10³⁸ stwierdził zgon mężczyzny.

Zatopiona spycharka, według oceny pracowników straży pożarnej, zatopiona była przodem do linii brzegowej, lemieszem uniesionym do góry, na głębokości około 4-6 m pod wodą, w odległości 6 m od brzegu. Widoczność w wodzie w trakcie prowadzenia akcji ratowniczej była bardzo ograniczona, wynosiła około 15-20 cm.

Do czasu opracowania niniejszej informacji maszyna nie została wydobyta ze zbiornika wodnego – wyrobiska poeksploatacyjnego.

Przyczyną wypadku śmiertelnego było najprawdopodobniej utonięcie operatora spycharki, uwięzionego w kabinie spycharki KOMATSU typu D65EX – 18, zatopionej w wyrobisku poeksploatacyjnym w polu 4-5 zakładu górniczego.

W związku z zaistniałym wypadkiem Dyrektor OUG w Lublinie wydał decyzję wstrzymującą ruch zakładu górniczego „Bobrowniki - Drahle” w zakresie prowadzonych prac związanych z wypełnieniem wyrobiska poeksploatacyjnego pola 4-5 piaskami odsiewkowymi oraz nakazał: 

1. Opracować technologię wyciągnięcia spycharki KOMATSU typu D65EX – 18 o numerze fabrycznym 90604 z wyrobiska poeksploatacyjnego w polu 4-5, która zostanie zatwierdzona przez Kierownika Ruchu Zakładu Górniczego.
2. Podjąć niezbędne działania techniczne i organizacyjne mające na celu obniżenie poziomu wody w wyrobisku, w celu uzyskania bezpiecznych warunków wyciągania spycharki KOMATSU typu D65EX – 18 o numerze fabrycznym 90604.
3. Usunąć spycharkę KOMATSU typu D65EX – 18 o numerze fabrycznym 90604 z wyrobiska eksploatacyjnego pola 4-5 zakładu górniczego i zabezpieczyć ją przed ponownym zsunięciem się do zawodnionego wyrobiska oraz dostępem osób nieupoważnionych.

Informację opracowano na podstawie danych z OUG w Lublinie.