30.09.2008

Wyższy Urząd Górniczy
Departament Warunków Pracy

Katowice, dnia 2.10.2008 r.

I N F O R M A C J A Nr 67/2008/EW

w sprawie wypadku ciężkiego, zaistniałego w dniu 30.09.2008 r. około godziny 3¹⁵ w KHW S.A. KWK „Wujek” Ruch Wujek w Katowicach, któremu uległ pracownik niewykwalifikowany oddziału szybowego MM, lat 21, pracujący w górnictwie 7 miesięcy.

Wypadek zaistniał w przekopie wentylacyjnym na poziomie 680 m. Przekop wentylacyjny o wysokości 3,8 m, szerokości 5,2 m i nachyleniu 0⁰ wykonano w obudowie typu ŁP-10. Na spągu przekopu były ułożone dwa tory z szyn S 115 o szerokości 1000 mm. W międzytorzu toru, wzdłuż ociosu zachodniego ułożona była dodatkowa szyna tworząc tor o szerokości 620 mm umożliwiający, poprzez rozjazd torowy, prowadzenie transportu wozów pomiędzy chodnikiem dojściowym a podszybiem szybu W II. Po stronie ociosu wschodniego przekopu, w odległości 25 m od skrzyżowania z chodnikiem dojściowym, znajdowała się wnęka o szerokości 4,04 m, głębokości 2,15 m i wysokości 2,85 m, w której zabudowany był kołowrót typu EKO-D15 nr 4. Przed kołowrotem w odległości około 0,5m zabudowany był zespół dwóch krążników, do naprowadzania liny na bęben kołowrotu. Przekop i wnęka były oświetlone.

W dniu 30 września 2008 r. na zmianie nocnej, trwającej od godziny 22⁰⁰ do godziny 5³⁰, sztygar zmianowy oddziału szybowego MM skierował trzech pracowników, do przeprowadzenia transportu dziesięciu wozów do podszybia szybu W II, wyznaczając jednego z nich przodowym. Przodowy, który nie posiadał upoważnienia do obsługi kołowrotu, zdecydował przeprowadzić transport wozów w dwóch etapach, z użyciem kołowrotu nr 4, pomimo jego niesprawności technicznej. W tym celu, wraz z pracownikami, sprzęgł pięć wozów pozostawionych w przekopie a następnie, po założeniu haka liny kołowrotu do podwozia czwartego wozu, przyciskiem sterowniczym załączył silnik kołowrotu, co spowodowało samoczynne uruchomienie bębna i pracę liny oraz przemieszczenie zestawu wozów o około dwa metry. Najprawdopodobniej w tym czasie pracownik manipulował liną przy zespole krążników, co doprowadziło do urazowej amputacji czterech palców lewej dłoni.

Prawdopodobną przyczyną wypadku było wykonywanie czynności przy zespole krążników w czasie niespodziewanego uruchomienia niesprawnego kołowrotu przez przodowego nie posiadającego upoważnienia.

W związku z zaistniałym wypadkiem, Dyrektor Okręgowego Urzędu Górniczego w Katowicach, decyzją z dnia 30.09.2008 r., nakazał:

1. Wstrzymać eksploatację i dalsze użytkowanie kołowrotu EKO-D15 nr 4, zabudowanego we wnęce przekopu wentylacyjnego poziomu 680 m, do czasu: 
   - doprowadzenia stanu technicznego kołowrotu do zgodności z DTR, 
   - uaktualnienia Dokumentacji układu transportowego, w rejonie podszybia szybu W II i w przekopie wentylacyjnym na poziomie 680 m, o ustalenia dotyczące rzeczywistego miejsca zabudowy kołowrotu nr 4, a także warunków technicznych zabudowy oraz eksploatowania zespołu krążników naprowadzających linę roboczą na bęben kołowrotu, 
   - przeprowadzenia ponownego odbioru technicznego układu transportowego i uzyskania zezwolenia kierownika ruchu zakładu górniczego na jego eksploatację.
2. Wstrzymać eksploatację kołowrotu EKO-30/HK-2, zabudowanego we wnęce chodnika dojściowego oraz prowadzenie transportu wozów po torach w chodniku dojściowym i przekopie wentylacyjnym na poziomie 680 m, do czasu: 
   - uaktualnienia Dokumentacji transportu linowego kołowrotowego wozów w upadowej do rząpia szybu W II o ustalenia dotyczące typu eksploatowanego kołowrotu, stosowanych urządzeń zabezpieczenia ruchu i sygnalizacji oraz opracowania regulaminu określającego zasady prowadzenia transportu wozów po torach do podszybia szybu W II, 
   - przeprowadzenia ponownego odbioru technicznego układu transportowego i uzyskania zezwolenia kierownika ruchu zakładu górniczego na eksploatację.
3. Wstrzymać prowadzenie transportu jednostek kołowych po torze o szerokości 620 mm, ułożonym wzdłuż ociosu zachodniego przekopu wentylacyjnego poziomu 680 m, na odcinku od skrzyżowania z chodnikiem dojściowym do wnęki z zabudowanym kołowrotem nr 4, do czasu doprowadzenia szerokości toru do zgodności z przepisami.
4.  Po uaktualnieniu dokumentacji układów transportowych ponownie zapoznać zainteresowanych pracowników z wprowadzonymi zmianami oraz podjąć niezbędne działania organizacyjne, mające na celu poprawę skuteczności nadzoru i kontroli nad prowadzonymi pracami transportowymi.
5. Ponownie przeszkolić pracowników uprawnionych do obsługi kołowrotów, w zakresie bezpiecznego ich użytkowania, ze szczególnym uwzględnieniem zakazu przebywania na trasie pracy liny.
6. Z przyczynami i okolicznościami zaistniałego wypadku zapoznać zainteresowanych pracowników zatrudnionych w ruchu zakładu górniczego.

Informację opracowano na podstawie danych z OUG w Katowicach.