30 10 2018 -1

Wyższy Urząd Górniczy                                                

          Departament

Warunków Pracy i Szkolenia     

Katowice, dnia  9  listopada 2018 r.

INFORMACJA Nr 75/2018/EW 

o wypadku zbiorowym (cztery wypadki lekkie) i odprężeniu spowodowanymi wstrząsem górotworu o energii 9,2×10⁶J, który miał miejsce w dniu 30.10.2018 r., w polu eksploatacyjnym RU-XIX/2 oddziału G-11 w KGHM POLSKA MIEDŹ SA O/ZG „Rudna”

W dniu 30.10.2018 r., o godzinie 2³⁹, w polu eksploatacyjnym RU-XIX/2 oddziału G‑11 KGHM POLSKA MIEDŹ SA, O/ZG „Rudna” w Polkowicach, wystąpił samoistny wstrząs górotworu o energii 9,2×10⁶J, którego ognisko zlokalizowano w środkowej części pola eksploatacyjnego, w okolicy skrzyżowania komory K-27 oraz pasa P-23.

Pole RU-XIX/2 zlokalizowane jest w północnej części obszaru górniczego „Rudna”, na poziomie 1160 m. Eksploatacja w polu prowadzona była wzdłuż zrobów pola RU-XIX/1, frontem o długości około 450 m, w kierunku południowo - wschodnim, systemem komorowo - filarowym z upodatnieniem złoża i dodatkową ochroną stropu R‑UO, z otwarciem przestrzeni roboczej od 50 do 200 m.

W rejonie pola RU-XIX/2 złoże o miąższości ok. 1,9 m, rozciągłości NW-SE i upadzie ok. 2-3° w kierunku NE, jest słabo zaangażowane tektonicznie.

Pole RU-XIX/2 usytuowane jest w rejonach XIX i XXVI kopalni Rudna, zaliczonych do drugiego stopnia zagrożenia tąpaniami oraz do pierwszego stopnia zagrożenia wodnego. Skały stropu i spągu zaliczono do klasy trzeciej. Średnia wytrzymałość na ściskanie w rejonie XIX wynosi: dla skał stropowych około 132,8 MPa, furty złożowej 74,6 MPa, skał spągowych około 40,3 MPa, natomiast w rejonie XXVI wynosi: dla skał stropowych ok. 129,6 MPa, furty złożowej 90,1 MPa, skał spągowych około 43,5 MPa. Wyrobiska pola zabezpieczone były obudową kotwową, wklejaną na całej długości o długości żerdzi 1,8 m w siatce kotwienia 1,5 m × 1,5 m. Jako obudowę dodatkową stosowano drewniane stojaki i stosy podporowe oraz stojaki hydrauliczne typu Hydrotech. Rozcinka calizny prowadzona była wyrobiskami o szerokości około 7 m przy stropie i wysokości zgodnej z ustaloną furtą eksploatacyjną. Zasadnicze wymiary filarów technologicznych wynosiły między komorami K‑1÷K 26 – 7m×7m, między komorami K-26÷K-30 – 7m×35m. W polu RU-XIX/2 wyznaczono dwie strefy szczególnego zagrożenia tąpaniami: nr 1, obejmującą swym zasięgiem, wyrobiska i część złoża zawartą między chodnikiem T-159a (włącznie) a zrobami pola RU-XIX/1 od pierwszego pasa przycaliznowego (włącznie) do wysokości pasa P-47 (włącznie) oraz nr 2, obejmującą wyrobiska i część złoża zawartą między chodnikiem W-159 (włącznie) a lewostronną granicą pola od pierwszego pasa przycaliznowego do pasa P-38 włącznie. Strefą tą objęto również wyrobiska wykonane w nieupodatnionej części złoża, na odległość do 100 m przed aktualny wybieg przodka komory K-9. Limit jednoczesnego zatrudnienia w strefach nr 1 oraz 2, wynosił do 10 osób. W trakcie wykonywania robót rozcinkowych w zasadniczej części frontu obowiązywał rygor grupowego strzelania minimum 5 przodków w strefie nr 1 oraz minimum 7 przodków w strefie nr 2. Wyczekiwania po ww. robotach strzałowych wynosiły: 6 godzin w strefie szczególnego zagrożenia tąpaniami nr 2, 2 godziny w strefie szczególnego zagrożenia tąpaniami nr 1, 1,5 godziny w pozostałej części strefy roboczej pola oraz w odległości do 150 m od miejsca wykonywania strzelań. Okresowo, z częstotliwością nie mniejszą niż 1 raz na tydzień, stosowano rygor grupowego strzelania zwiększonej liczby przodków (minimum 12), z minimalnym 12 godzinnym czasem wyczekiwania w strefie szczególnego zagrożenia tąpaniami. Okresowo, według odrębnych poleceń KRZG z częstotliwością nie mniejszą niż 1 raz na kwartał, wykonywano strzelania torpedujące w długich otworach, w stropie wyrobisk przyzrobowych usytuowanych między chodnikami T-159a i W-159 (włącznie). W miejscach występowania piaskowca anhydrytowego, wykonywane były strzelania odprężające w spągu, na długości ostatniego zabioru.

Dnia 30 października 2018 r. o godzinie 2³⁹, w polu eksploatacyjnym RU-XIX/2 wystąpił samoistny wysokoenergetyczny wstrząs górotworu. W wyniku dynamicznego oddziaływania skutków wstrząsu wypadkom lekkim uległo trzech pracowników przebywających w wyrobiskach eksploatacyjnych pola RU-XIX/2. Pracownicy samodzielnie lub przy udziale współpracowników wydostali się z zagrożonego rejonu. Akcji ratowniczej nie prowadzono. W dniu 5.11.2018 r., został zgłoszony czwarty wypadek lekki.

Po przeprowadzeniu oględzin wyrobisk w polu RU-XIX/2 dniu 30.10.2018 r. na zm. I, stwierdzono skutki wstrząsu w rejonie w postaci: urobienia ociosów na głębokość do 0,3 m, wypiętrzenia spągu na wysokość około 0,3 m, opadnięcia 2 elementów wskaźnika rozwarstwień stropu na skrzyżowaniu komory K-13 z pasem P-32. Stwierdzono również pozostawione maszyny samojezdne.

Na podstawie oceny skutków wstrząsu, zjawisko zakwalifikowano jako odprężenie. Przyczyną odprężenia był samoistny wstrząs górotworu o energii 9,2×10⁶J. W związku z zaistniałym zdarzeniem, Dyrektor OUG we Wrocławiu wydał decyzję, którą wstrzymał ruch zakładu górniczego KGHM Polska Miedź S.A. O/ZG „Rudna”, w części dotyczącej prowadzenia robót rozcinkowych frontu eksploatacyjnego pola RU-XIX/2 oddziału G-11, do czasu ustalenia przez KRZG bezpiecznego sposobu:

1. Usunięcia skutków wstrząsu, który spowodował odprężenie górotworu w polu RU‑XIX/2, z wcześniejszym przeprowadzeniem kontroli stanu wyrobisk i ich obudowy, ze szczególnym uwzględnieniem informacji otrzymanych z badań stateczności stropu wyrobisk, na których nastąpiło opadnięcie sygnalizatora rozwarstwień stropu, wykonania niezbędnej obrywki stropu i uzupełnienia obudowy podstawowej, kontroli i ewentualnej wymiany lub uzupełnienia obudowy dodatkowej,
2. Wycofania pozostawionych maszyn w polu,
3. Odpalenia załadowanych przodków,

oraz dokonania przez Zespół KGHM ds. Zwalczania Tąpań i Zawałów analizy i oceny sytuacji geologiczno-górniczej oraz profilaktyki zagrożenia tąpaniami w polu RU‑XIX/2 z uwzględnieniem zasięgu i charakteru skutków zaistniałego wstrząsu i ustalenia zasad i rygorów dla dalszej rozcinki frontu w polu RU-XIX/2.

Informację opracowano na podstawie danych z OUG we Wrocławiu.