3.05.2009

Wyższy Urząd Górniczy
Departament Warunków Pracy

Katowice, dnia 12.05.2009 r.

IN F O R M A C J A Nr 28/2009/EW

o pożarze endogenicznym, zaistniałym w dniu 03.05.2009 r. około godziny 23¹⁴, w Katowickim Holdingu Węglowym SA KWK „Staszic” w Katowicach.

Pożar endogeniczny zaistniał w zrobach zawałowych ściany 9b-S w pokładzie 510 warstwa III (przystropowa) na poziomie 900 m. Pokład 510, o miąższości 9,10 – 10,20 m i nachyleniu 4-6^o, zaliczony został do IV kategorii zagrożenia metanowego, III stopnia zagrożenia tąpaniami, klasy B zagrożenia wybuchem pyłu węglowego, I stopnia zagrożenia wodnego oraz III grupy skłonności węgla do samozapalenia. Ścianę 9b-S, wyposażoną w 119 sekcji obudowy zmechanizowanej, uruchomiono 21.05.2008 r. i prowadzono pod stropem pokładu, na wysokość do 3 m, z lokalnym pozostawieniem warstwy węgla w stropie w rejonie uskoków o zrzutach do 2,2 m. Roboty związane z likwidacją ściany 9b-S rozpoczęto w dniu 22.04.2009 r. i do dnia 3.05.2009 r. wytransportowano kombajn ścianowy oraz trasę przenośnika ścianowego. W trakcie eksploatacji ściana 9b-S przewietrzana była systemem na „U” w ilości do 1500 m³/min powietrza, natomiast od dnia 15.04.2009 r., tj. po wykonaniu przebicia w upadowej IX´b-S, powietrze do ściany płynęło również od strony rozcinki projektowanej ściany 8b-S wzdłuż zrobów ściany 9b-S, oddzielonych od upadowej filarem o grubości do 5 m, w ilości do 600 m³/min a od upadowej IXb-S w ilości do 250 m³/min. Od dnia 27.04.2009 r., w związku ze wzrostem zagrożenia pożarowego, w likwidowanej ścianie rozpoczęto prace profilaktyczne, polegające na:

• ograniczeniu do 820 m³/min ilości powietrza dopływającego do ściany,
• uszczelnianiu zrobów środkami chemicznymi,
• zmulaniu do zrobów pyłów dymnicowych,
• podawaniu do zrobów azotu od dnia 30.04.2009 r.

W dniu 3.05.2009 r. około godziny 23¹⁴, w trakcie kontroli rejonu ściany, metaniarz, pobierając próby ze zrobów na wylocie ściany, zauważył występowanie dymów. O powyższym powiadomił nadsztygara wentylacji oraz dyspozytora ruchu, który rozpoczął akcję ratowniczą. W tym czasie czujniki tlenku węgla, zabudowane w upadowej Xb-S oraz pochylni kamiennej odstawczej, wykazały wzrost stężeń CO do wartości powyżej 200 ppm. W strefie zagrożenia, obejmującej wyrobiska przyścianowe oraz wyrobiska odprowadzające powietrze do szybu wentylacyjnego V, zatrudnionych było 25 pracowników, których wycofano bez użycia aparatów ucieczkowych. W początkowej fazie akcji ratowniczej zabezpieczono dojścia do strefy zagrożenia posterunkami zabezpieczającymi oraz podjęto działania doprowadzenia do upadowej Xb-S badawczej linii termistorowej i chromatograficznej w celu monitorowania stężeń gazów pożarowych i temperatury. Plan prac przewidywał między innymi kontynuowanie podawania azotu do środowiska likwidowanej ściany oraz rozpoczęcie budowy tam izolacyjnych przeciwwybuchowych dla wyłączenia rejonu z sieci wentylacyjnej kopalni. Prace wykonywano z udziałem zastępów ratowniczych własnych kopalni oraz zastępów CSRG i OSRG w Bytomiu. W czasie akcji prowadzono ciągłą kontrolę parametrów atmosfery w rejonie zagrożenia. Pierwsze wyniki analiz chromatograficznych prób powietrza pobranych z zagrożonego rejonu w dniu 4.05.2009 r. przedstawiały się następująco:

przy temperaturze t_s=38,3^oC.
Nadzór nad prowadzoną akcją pożarową sprawuje Okręgowy Urząd Górniczy w Katowicach.

Prawdopodobną przyczyną pożaru endogenicznego, wg wstępnych ustaleń, było samozapalenie się węgla pokładu 510 w zrobach zawałowych ściany 9b-S.

Informację opracowano na podstawie danych z OUG w Katowicach.