3 08 2015
Wyższy Urząd Górniczy Katowice, dnia 10 sierpnia 2015 r.
Departament Górnictwa
Otworowego i Wiertnictwa
I N F O R M A C J A Nr 40/2015/EW
o wstrząsie o energii 1x106J, odprężeniu i wypadku zbiorowym, któremu uległo sześciu pracowników, zaistniałych w dniu 3.08.2015 r. około godziny 1804 w KW S.A. Oddział KWK „Piast” w Bieruniu, w chodniku odstawczym 1559, w pokładzie 209, na poziomie 650 m.
W dniu 3.08.2015 r. o godzinie 1804 w kopalni „Piast” zaistniał wstrząs górotworu o energii 1x106J, którego epicentrum zlokalizowano w odległości około 160m na południowy-zachód od czoła przodka chodnika odstawczego 1559, drążonego w przyspągowej warstwie pokładu 209 na poziomie 650 m w partii II.
Niemetanowy pokład 209 w tej partii, o miąższości do około 6,0m i nachyleniu do 4o, zaliczony został do I stopnia zagrożenia tąpaniami, klasy A zagrożenia wybuchem pyłu węglowego i I stopnia zagrożenia wodnego. W stropie pokładu zalega warstwa łupku o grubości do 5,5m, a powyżej warstwa piaskowca różnoziarnistego o grubości do 54,3m, nad którym występuje warstwa łupku ilastego o grubości do 2,7m, a następnie warstwa węgla pokładu 208 o miąższości do 1,7m. Powyżej pokładu 208 występuje warstwa łupku ilastego o miąższości około 1,7m, a nad nią warstwa piaskowca o grubości około 80m. W dalszej części występuje pokład 207 o miąższości 2,8 do 3,4m, eksploatowany w latach 1978 – 1985. Odległość pokładu 207 od pokładu 209 wynosi około 160m. W spągu pokładu 209 występują wyłącznie piaskowce na głębokość do około 30m.
Górna warstwa pokładu 209 o grubości do około 3,0m została wyeksploatowana w latach 1982 - 1990 systemem ścianowym podłużnym z zawałem stropu.
Drążenie chodnika odstawczego 1559, o planowanej długości 1052m, rozpoczęto w październiku 2013 r. i do dnia 3.08.2015 r. osiągnięto postęp około 1007m. Czoło przodka drążonego wyrobiska znajdowało się w odległości około 40m na północ od chodnika technologicznego w podstropowej warstwie pokładu 209, w którym w 1986 r. doszło do tąpnięcia oraz w odległości około 5m na północ od dowierzchni III-741, także w górnej warstwie pokładu 209. W lipcu b r. chodnik odstawczy 1559 prowadzony był w części pokładu 209 nieodprężonej eksploatacją warstwy przystropowej. Wyrobisko drążone było za pomocą kombajnu chodnikowego typu AM-50 w obudowie typu ŁP9/V32/A, z rozstawem odrzwi co 0,75m, stabilizowanej rozporami stalowymi.
W dniu 3.08 na zmianie I, przed rozpoczęciem drążenia wyrobiska, wykonano wiercenia małośrednicowe, którymi stwierdzono maksymalny wychód zwiercin wynoszący 4,5l i określono stan zagrożenia z metody kompleksowej jako „a” - niezagrożone. Na zmianie II rozpoczynającej się od godziny 1230, w rejonie drążonego przodka chodnika odstawczego 1559, znajdowało się 16 pracowników oddziału górniczego i oddziałów pomocniczych, prowadzących między innymi roboty górnicze związane z wybieraniem urobku z przodka. O godzinie 1804 w rejonie zaistniał wysokoenergetyczny wstrząs, który spowodował odprężenie. Na odcinku o długości około 34m, rozpoczynającym się w odległości około 10m od czoła przodka wyrobiska, wystąpiły skutki w postaci: zaniżenia wysokości drążonego wyrobiska z około 3,5m do około 2,7m, zmniejszenia szerokości wyrobiska z około 5,0m do około 3,3m, deformacji łuków ociosowych po stronie zachodniej na długości około 6m, złamania rozpór stabilizujących obudowę, wybicia klinów drewnianych stabilizujących obudowę oraz przerwania ciągłości siatek stalowych opinających strop i ociosy. Ponadto na odcinku o długości około 30m (rozpoczynającym się w odległości około 10m od przodka), wystąpiły zsuwy na połączeniach łuków obudowy do 0,8m. Po zaistniałym odprężeniu wycofano załogę, spośród której 2 pracowników w wyniku odniesionych obrażeń zostało wytransportowanych na noszach, a 4 wyjechało na powierzchnię o własnych siłach.
Przyczyną odprężenia oraz wypadku zbiorowego było oddziaływanie wstrząsu o energii 1x106J na wyrobisko, a jego skutków na zatrudnionych w nim pracowników.
W związku z zaistniałym zdarzeniem Dyrektor Okręgowego Urzędu Górniczego w Katowicach:wstrzymał ruch zakładu górniczego w części dotyczącej:
drążenia chodnika odstawczego 1559 w pokładzie 209, do czasu:
- usunięcia skutków zaistniałego odprężenia w rejonie chodnika odstawczego 1559 w pokładzie 209, w oparciu o szczegółowe ustalenia, zaopiniowane przez kopalniane zespoły do spraw zagrożeń naturalnych i zatwierdzone przez kierownika ruchu zakładu górniczego,
- przeanalizowania i zweryfikowania ustaleń projektu technicznego drążenia tego wyrobiska,
w zakresie rygorów dotyczących profilaktyki tąpaniowej, dokonanych w oparciu o opinię kopalnianego zespołu do spraw tąpań i zatwierdzonych przez kierownika ruchu zakładu górniczego,
oraz nakazał:
zapoznać pracowników, zatrudnionych w ruchu zakładu górniczego z okolicznościami i przyczynami zaistniałego zdarzenia.
Informację opracowano na podstawie danych z OUG w Katowicach.