3 11 2016

Wyższy Urząd Górniczy

Departament Górnictwa

Otworowego i Wiertnictwa                                                                  

Katowice, dnia 23 listopada 2016 r.

INFORMACJA Nr 16/2016 śm./EW

o odprężeniu i wypadku zbiorowym (jeden śmiertelny i jeden „lekki”), spowodowanych samoistnym wstrząsem górotworu o energii 7,6 x 10⁶ J, w dniu 3 listopada 2016 r. o godzinie 1⁵⁹, w polu XIII/4 oddziału G-2 w KGHM Polska Miedź S.A. O/ZG „Lubin” w Lubinie.

Wypadek zbiorowy miał miejsce w zachodnim skrzydle pola eksploatacyjnego XIII/4 oddziału wydobywczego G-2 w rejonie LG na głębokości ok. 750 m ppt.

Złoże rudy miedzi w polu XIII/4 stanowią piaskowce, łupki i dolomity o średniej miąższości ok. 3 m. Złoże zaliczono do II stopnia zagrożenia tąpaniami. Skały stropu zakwalifikowane zostały do klasy drugiej skał stropowych, skały spągu zakwalifikowano do klasy drugiej skał spągowych. W polu XIII/4 roboty rozcinkowe prowadzono systemem eksploatacji komorowo-filarowym z ugięciem stropu J‑UG, wyrobiskami o szerokości pod stropem ok. 7 m i wysokości do 3,5 m, którymi wycinano filary technologiczne o wymiarach 7 x 15 m - usytuowane dłuższą krawędzią prostopadle do linii frontu eksploatacyjnego. Dopuszczalne otwarcie przestrzeni roboczej wynosiło od 3 do 8 rzędów filarów.

Roboty górnicze prowadzone były na podstawie Projektu Technicznego Eksploatacji pola XIII/4. Projekt szczegółowy uwzględniał ustalenia Zespołu KGHM Polska Miedź S.A. ds. Zwalczania Tąpań i Zawałów oraz Komisji ds. Zagrożeń w Podziemnych Zakładach Górniczych Wydobywających Kopaliny inne niż Węgiel Kamienny.

Stropy wyrobisk eksploatacyjnych były zabezpieczane obudową kotwiową wklejaną o długości żerdzi 1,8 m, w siatce kotwienia 1,5 x 1,5 m. Dodatkowo w miejscach wskazanych przez Kierownika Działu Robót Górniczych (KDRG) obudowę wzmacniano stojakami hydraulicznymi ze stropnicą i stosami podporowymi-kasztami oraz poprzez zagęszczania siatki kotwienia.

W dniu 3 listopada 2016 r. na zmianie IV (z dn. 02.11.2016 r.) wielozmianowego systemu pracy (WSP), o godzinie 01²⁶, w polu XIII/4 wystąpił samoistny wstrząs górotworu o energii 7,6 x 10⁶ J, którego epicentrum zlokalizowano w caliźnie przed frontem rozcinki na wysokości komory K-75 i projektowanego pasa p-36. W momencie wstrząsu w rejonie pola XIII/4 przebywało13. pracowników w tym 3. w zachodnim skrzydle pola.

W wyniku dynamicznego oddziaływania skutków wstrząsu dwóch pracowników uległo wypadkom:

• w przodku pasa p-35 z komory K-68 na zachód operator samojezdnego wozu kotwiącego SWKF nr zakł. 153, przebywający na platformie roboczej wysięgnika w trakcie montowania kotwy w otworze, został wyrzucony z platformy i doznał śmiertelnych obrażeń głowy,
• w przodku pasa p-33 z komory K‑75 na zachód operator samojezdnego wozu kotwiącego SWKF nr zakł. 179, także przebywający na platformie roboczej doznał lekkich obrażeń głowy i samodzielnie wycofał się z miejsca zdarzenia

W czasie przeprowadzonych oględzin rejonu zdarzenia stwierdzono następujące skutki w wyrobiskach:

• urobienie ociosów na ok. 0,5 m w K-68, od czoła przodka do około 5 m za pas p-35a i w przecince 35, od czoła przodka do K-68 oraz w K73 (ocios wschodni), od czoła przodka do pasa p-32,
• obsypanie ociosów w komorach K69, K70 (ocios zachodni) i K73 od czół przodków do pasa p-32; naroża skrzyżowania K75 z pasem p-33 oraz w komorach K80, K79, K78, K77 i K-76 od czół przodków do pasa p‑33.

Na podstawie oceny skutków wstrząsu w wyrobiskach zjawisko zakwalifikowano jako odprężenie.

W miejscu wypadku śmiertelnego przecinka 35 miała długość ok. 17 m od przodka do komory K-69, szerokość ok. 6,5 m i wysokość ok. 2,7 m. Platforma wysięgnika, na której siedział poszkodowany znajdowała się pod stropem wyrobiska w odległości ok. 2 m od przodka. W miejscu wypadku lekkiego rozpoczynany pas 33 z komory K-75 miał długość ok. 3 m, szerokość ok. 6,5 m i wysokość ok. 2,6 m.

Pole XIII/4 wykazuje największą w O/ZG „Lubin” aktywność sejsmiczną. W ciągu 30 dni przed zdarzeniem (od 03.10.2016 r. do 03.11.2016 r.) wystąpiły 383 zjawiska śladowe, 28 wstrząsów o energiach rzędu 10³ J (w tym 3 sprowokowane), 9 wstrząsów o energiach rzędu 10⁴ J (w tym 1 sprowokowany), 1 wstrząs o energii rzędu 10⁵ J, 6 wstrząsów o energiach 10⁶ J (w tym 1 sprowokowane odprężenie) i 1 wstrząs o energii 1,2x10⁷ J (30.10.2016 r. o godz. 06:36).

W związku z zaistniałym zdarzeniem, Dyrektor OUG we Wrocławiu wydał decyzję, w której m.in.: wstrzymał ruch zakładu górniczego KGHM Polska Miedź S.A. Oddział Zakłady Górnicze „Lubin” w Lubinie, w części dotyczącej między innymi prowadzenia postępu przodków w zachodniej części polu XIII/4 oddziału G-2 pomiędzy komorą K-83 i starymi zrobami pola XIII/2 do czasu:

• usunięcia skutków wstrząsu na zasadach ustalonych przez kierownika ruchu zakładu górniczego, w tym: przeprowadzenia kontroli obudowy i stateczności wyrobisk w polu XIII/4, wykonania niezbędnej obrywki, uzupełnienia obudowy podstawowej i dodatkowej;
• dokonania przez Zespół KGHM Polska Miedź SA ds. Tąpań Obudowy i Kierowania Stropem poszerzony o ekspertów analizy sytuacji geologiczno–górniczej oraz stanu zagrożenia tąpaniami w rejonie prowadzonej rozcinki;
• ustalenia dalszego sposobu prowadzenia eksploatacji w polu XIII/4 oddziału G‑2, z uwzględnieniem wyników dokonanych analiz.

Informację opracowano na podstawie danych z OUG we Wrocławiu.