4 02 2018

Wyższy Urząd Górniczy

          Departament

Warunków Pracy i Szkolenia                                                 

 Katowice, dnia 16 lutego 2018 r

INFORMACJA Nr 1/2018śm./EW

w sprawie zawału oraz wypadku śmiertelnego, zaistniałych w dniu 4 lutego 2018 r. o godzinie 12¹⁹ w Węglokoks Kraj Sp. z o. o. Kopalnia Węgla Kamiennego „Bobrek-Piekary” Ruch Bobrek w Bytomiu, w chodniku 7 badawczym w pokładzie 504 na poziomie 726 m.

Zawał oraz wypadek śmiertelny miały miejsce w chodniku 7 badawczym, drążonym w pokładzie 504 na poziomie 726 m, w przyprzodkowej strefie wyrobiska.

Pokład 504 o grubości od 3,6 m do 4,0 m, niemetanowy, zaliczony został do II stopnia zagrożenia tąpaniami, klasy B zagrożenia wybuchem pyłu węglowego i I stopnia zagrożenia wodnego. W stropie pokładu 504 zalega: 9,3 m łupka piaszczystego, zroby pokładu 503 i 43,2 m piaskowca, natomiast w spągu 2,0 m łupka ilastego.  

Chodnik 7 badawczy drążony był w kierunku ze wschodu na zachód, po wzniosie około 6^°, jako chodnik przyścianowy projektowanej ściany 7 w pokładzie 504. Doboru obudowy chodnika 7 badawczego dokonał kierownik działu górniczego w dniu 9 listopada 2017 r., na podstawie rozeznania warunków górniczo-geologicznych oraz wyników przeprowadzonych badań penetrometrycznych. Drążenie wyrobiska rozpoczęto 10 stycznia 2018 r. i do 4 lutego 2018 r. uzyskano postęp 215 m. Chodnik 7 badawczy w pokładzie 504 wykonywany był w rejonie krawędzi wytworzonych między innymi w pokładach 503 i 501. Wyrobisko drążone było kombajnem chodnikowym typu FR-160 w obudowie typu ŁP12/V32/4/A, stawianej co 1,0 m, i stabilizowanej 12 rozporami stalowymi rurowymi typu GV. Opinkę stropu i ociosów stanowiły siatki okładzinowe zgrzewane zaczepowe. Chodnik 7 badawczy przewietrzany był wentylacją lutniową tłoczącą, z zastosowaniem wentylatora typu SIGMA 900B oraz lutniociągu elastycznego o średnicy 1000 mm. W strefie manewrowej kombajnu chodnikowego na długości 20 m, wzdłuż obu ociosów, odrzwia obudowy stabilizowano 2 podciągami z segmentów SCGB. W drążonym chodniku 7 badawczym wyznaczono postępującą za przodkiem, strefę szczególnego zagrożenia tąpaniami, na odcinku o długości 60 m. Wzmocnienie obudowy w tej strefie, poza strefą manewrową kombajnu, stanowił podciąg stalowy w osi wyrobiska, podparty stojakami stalowymi typu SV stawianymi pod każde odrzwia.

W dniu 4 lutego 2018 r. (niedziela) na zmianie rozpoczynającej się o godzinie 6³⁰, do chodnika 7 badawczego w pokładzie 504 skierowano 7 pracowników, w tym 2 ślusarzy oddziału MMUD-2 do prowadzenia prac remontowych przy kombajnie chodnikowym. O godzinie 12¹⁹ w rejonie przodka chodnika 7 badawczego nastąpił zawał skał, którego skutki objęły odcinek wyrobiska na długości około 17,0 m od przodka. Na odcinku około 5 m tj. od 206 mb do 211 mb, gdzie znajdował się kombajn chodnikowy, przemieszczające się grawitacyjnie skały spowodowały zaniżenie wyrobiska do 1,8m i zsuwy w zamkach obudowy do 2,0 m. Opadający rumosz skalny wypełnił częściowo wyrobisko na tym odcinku  i przysypał jednego ze ślusarzy, który znajdował się po stronie ociosu północnego około 8,0 m od przodka. Pozostali pracownicy o własnych siłach wycofali się z przodka. Żadne z odrzwi obudowy nie uległo deformacji, a zaniżenie wysokości wyrobiska spowodowane było zsuwami w zamkach obudowy oraz rumoszem skalnym, który przemieścił się do wyrobiska wskutek rozsunięcia siatek okładzinowych zgrzewanych zaczepowych. Akcja ratowania ślusarza prowadzona była przez zastępy ratownicze kopalni oraz CSRG S. A. w Bytomiu i trwała 5,5 godziny. O godzinie 19¹⁰ lekarz przybyły na miejsce wypadku stwierdził zgon poszkodowanego z powodu urazu wielonarządowego.

Przyczyną zawału skał w chodniku 7 badawczym w pokładzie 504 była utrata stabilności i podporności obudowy wskutek statycznego oddziaływania ciężaru skał w otoczeniu wyrobiska.

Przyczyną wypadku śmiertelnego było zasypanie ślusarza gruzowiskiem skalnym w wyniku zawału skał w otoczeniu chodnika 7 badawczego w pokładzie 504.

W związku z zaistniałym zawałem i wypadkiem śmiertelnym, Dyrektor Okręgowego Urzędu Górniczego w Gliwicach:

I.Wstrzymał ruch zakładu górniczego w części dotyczącej drążenia chodnika 7 badawczego w pokładzie 504 na poziomie 726 m do czasu:

• usunięcia skutków zawału w oparciu o szczegółowe ustalenia Kierownika Ruchu Zakładu Górniczego zaopiniowane pozytywnie przez zespoły do rozpoznawania i zwalczania zagrożeń występujących w ruchu zakładu górniczego,
• przeanalizowania i zweryfikowania doboru obudowy w drążonym chodniku 7 badawczym w pokładzie 504, który winien zostać pozytywnie zaopiniowany przez zespoły do rozpoznawania i zwalczania zagrożeń występujących w ruchu zakładu górniczego.

 II. Nakazał:

• zabezpieczyć dojście do odcinka chodnika 7 badawczego w pokładzie 504, objętego zawałem do czasu ustalenia przez Kierownika Ruchu Zakładu Górniczego sposobu wzmocnienia obudowy i zasad umożliwiających bezpieczne dojście do tego odcinka wyrobiska,
• zabezpieczyć i zinwentaryzować podczas usuwania skutków zawału w chodniku 7 badawczym elementy obudowy chodnikowej tj.: łuki stropnicowe i łuki ociosowe obudowy ŁP12/V32/4/A, rozpory typu GV, siatki okładzinowe zgrzewane zaczepowe, strzemiona zamków obudowy oraz elementy stalowych podciągów wykorzystywanych do stabilizacji obudowy chodnikowej zastosowane w tym wyrobisku,
• przedsiębiorcy Węglokoks Kraj Sp. z o. o. w Piekarach Śląskich sprawdzić prawidłowość stosowanych rozwiązań technicznych, tj. prawidłowość doboru obudowy chodnika 7 badawczego w pokładzie 504 w Kopalni Węgla Kamiennego „Bobrek – Piekary” Ruch Bobrek w Bytomiu, poprzez uzyskanie opinii uczelni albo instytutu badawczego w zakresie doboru obudowy oraz ustalenia przyczyny utraty stabilności i podporności obudowy w tym wyrobisku.

Informację opracowano na podstawie danych z OUG w Gliwicach.