4 10 2017 1
Wyższy Urząd Górniczy
Departament
Warunków Pracy i Szkolenia
Katowice, dnia 26 października 2017 r.
INFORMACJA Nr 53/2017/EW
o niebezpiecznym zdarzeniu zaistniałym w dniu 3.10.2017 r. w Spółce Restrukturyzacji Kopalń S.A. Oddział Kopalnia Węgla Kamiennego „Anna” w Pszowie, polegającym na obsunięciu kolumny zasypowej w likwidowanym szybie „Chrobry I” .
Szyb „Chrobry I” jest zlokalizowany na terenie Spółki Restrukturyzacji Kopalń S.A. Oddział KWK „Anna”. Głębokość szybu wynosi 1008,5 m. Szyb posiada przekrój kołowy o średnicy Ø 7,34 m na głębokości od 26,15 m do 66,68 m oraz Ø 6,8 m na pozostałych głębokościach. Obudowę szybu stanowią:
0 - 10 m – głowica szybu, mur z cegły,
10-19 m – obudowa betonowa,
19 -23,3 m – mur z cegły,
23,3 – 26,15 m – obudowa betonowa C16/20,
26,15 – 66,68 m – tubingi żeliwne (typ 1),
66,68 – 152,3 m – tubingi żeliwne (typ 2),
152,3 – 528, 2 m – mur z cegły,
528,2 – 1008,5 m – mur z betonitów.
Szyb połączony jest z wyrobiskami na poziomach 500 m, 700 m, 800 m i 1000 m. W sąsiedztwie szybu „Chrobry I” znajdują się dwa zlikwidowane szyby: „Chrobry II” (w odległości 54 m) o głębokości 1074,15 m, zlikwidowany w 2014 r. oraz „Jan” (w odległości 250 m) o głębokości 705,9 m, zlikwidowany w 2011 r.
Likwidacja szybu „Chrobry I” poprzez zasypywanie prowadzona jest od 17.08.2017 r. na podstawie zatwierdzonego przez KRZG „Projektu technicznego likwidacji szybu „Chrobry I””. W projekcie zaplanowano kolejność i zakres prowadzenia robót likwidacyjnych szybu. Roboty związane z likwidacją szybu ujęto w „Technologii szczegółowej likwidacji szybu „Chrobry I” w SRK S.A. Oddział KWK „Anna”, zatwierdzonej przez KRZG.
Demontaż wyposażenia szybu przeprowadzony został przez konsorcjum firm GRANI-TEC i ZRG „GÓRREM” w czerwcu i lipcu br. i potwierdzony protokołem odbioru. Zamurowanie wlotów piwnic i kanałów poniżej zrębu szybu oraz zasypywanie istniejących piwnic i kanałów oraz przygotowanie na powierzchni urządzeń do zasypywania miało miejsce w lipcu i sierpniu br.
Odwadnianie kopalni w okresie jej eksploatacji odbywało się w oparciu o układ głównego odwadniania. Wodę z poziomu 1000 m pompowano do chodników wodnych na poz. 800 m, gdzie również kierowano rurociągami wodę z poz. 250 m, 350 m, 500 m i 700 m. Woda z poz. 800 m za pośrednictwem układu rurociągów spływała do systemu odwadniania KWK ROW Ruch „Rydułtowy”. W czerwcu 2017 r. zakończono pompowanie wody z poziomu 1000 m. Od tego czasu woda z poz. 800 m kierowana jest do zrobów i wyrobisk na poziomie 1000 m. Zgodnie z „Dokumentacją hydrogeologiczną określającą warunki hydrogeologiczne w związku z zakończeniem lub zmianą poziomu odwadniania likwidowanego zakładu górniczego SRK S.A. w Bytomiu Oddział w Pszowie KWK „Anna” z siedzibą w Pszowie”, opracowaną na stan 31.03.2017 r., wskutek zatapiania wyrobisk i zrobów poeksploatacyjnych nastąpi zmiana poziomu odwadniania z aktualnej rzędnej -729,5 m (rząpie szybu „Chrobry I”) do maksymalnej rzędnej -693,11 m, po osiągnięciu której, nastąpi przelew wody do KWK ROW Ruch „Rydułtowy”. Zgodnie z obliczeniami zawartymi w dokumentacji hydrogeologicznej będzie to miało miejsce w IV kwartale 2018 r.
Ostatnie pomiary dopływu wody do szybu przed rozpoczęciem likwidacji wykonano w dniu 18.04.2017 r.:
Ppw 1. poz. 500 m - wlot do zbiornika p.poż - 127 l/min,
Ppw 2. poz. 700 m - przekop do szybu Chrobry I, nowo wykonany ściek - 285 l/min,
Ppw 3. poz. 800 m – przekop materiałowy przed wlotem do chodn. wodnych – 175 l/min,
Uwzględniając dopływ wody zza obudowy szybu (59 l/min) wyniósł on sumarycznie 646 l/min.
W „Projekcie technicznym likwidacji szybu „Chrobry I”” uwzględniono dopływ wody do szybu w ilości 59 l/min, który obejmował wycieki i wykroplenia wody zza obmurza od zrębu do poziomu 700 m – 41 l/min oraz wycieki występujące poniżej poziomu 700 m w ilości 18 l/min. Projekt nie uwzględniał dopływu wody z poziomów po zaprzestaniu pompowania wody.
Zasypywanie rury szybowej rozpoczęto w dniu 17.08.2017 r. W dniu 18.09.2017 r. zasyp znajdował się na głębokości 823,5 m - wypełniono 185 m szybu. Na posiedzeniu kopalnianego Zespołu ds. rozpoznania i zwalczania zagrożeń naturalnych oraz zapewnienia bezpieczeństwa powszechnego w SRK S.A. Oddział KWK „Anna” w związku z samouszczelnieniem się korka zasypowego zrezygnowano z zastosowania korka hydroizolacyjnego z gliny na poziomie warstwy 4, bezpośrednio pod poziomem 800 m. Projektant zalecił zastąpić ten korek materiałem jak dla warstwy 3. Zmiany te wprowadzono Kartą zmian i aktualizacji w „Projekcie technicznym likwidacji szybu „Chrobry I” i „Technologii szczegółowej likwidacji szybu „Chrobry I””.
Do dnia 2.10.2017 r. zasypano 258,5 m szybu „Chrobry I”, osiągając poziom 750 m. Podczas zasypywania rury szybowej utrzymywał się poziom lustra wody nad korkiem nie przekraczający 15 m. Podczas pomiaru w dniu 3.10.2017 r. stwierdzono, że zasyp obniżył się o ponad 200 m i znajduje się na poziomie 953,5 m. Pomiary dokonane w kolejnych dniach potwierdziły obniżenie się zasypu do ok. 953 m, a lustro wody utrzymywało się na wysokości ok. 6 m powyżej korka. W ustaleniach zawartych w protokole z dnia 4.10.2017 r., z doraźnego posiedzenia kopalnianego Zespołu ds. rozpoznania i zwalczania zagrożeń naturalnych oraz zapewnienia bezpieczeństwa powszechnego stwierdzono na podstawie obliczeń, że obsunięty z szybu materiał wypełnił częściowo wyrobiska przyszybowe na długości ok. 300 m od szybu.
Pomiary poziomu zasypu wykonywane były w czasie zasypywania rury szybowej raz dzienne. Nadzór na pomiarami sprawował mierniczy górniczy. Wyniki dokumentowane są w „Dzienniku pomiaru zasypu szybów Chrobry I i Ryszard II”.
Roboty związane z zasypywaniem szybu „Chrobry I” zostały wstrzymane decyzją KRZG z dnia 5.10.2017 r. Proces likwidacji zostanie wznowiony po dokonaniu analizy sytuacji górniczo-geologicznej i opracowaniu aktualnego projektu zaopiniowanego przez kopalniany Zespołu ds. rozpoznania i zwalczania zagrożeń naturalnych, poszerzony o przedstawicieli jednostek naukowo-badawczych oraz wykonawców robót i projektanta.
Informację opracowano na podstawie danych z SUG.