6 07 2018

Wyższy Urząd Górniczy                                                    

          Departament

Warunków Pracy i Szkolenia     

Katowice, dnia  9 sierpnia 2018 r.

 INFORMACJA Nr 55/2018/EW

 w sprawie zawału zaistniałego w dniu 6 lipca 2018 r. w Polskiej Grupie Górniczej S.A. Oddział KWK Ruda w Rudzie Śląskiej Ruch Halemba, w przekopie wentylacyjnym z poziomu 525 m do poziomu 830 m.

Zawał wystąpił w przekopie wentylacyjnym z poziomu 525 m do poziomu 830 m na odcinku wyrobiska o długości około 10 m, na którym rumowisko skalne wraz ze złamaną obudową grawitacyjnie przemieściło się do wyrobiska i wypełniło cały jego przekrój. Początek zawału od strony wschodniej znajdował się w odległości około 498 m na zachód od skrzyżowania z dowierzchnia polową 1 w pokładzie 402. W miejscu zawału po stronie wschodniej szerokość wyrobiska wynosiła 4,8 m, a wysokość 3,5 m, natomiast po stronie zachodniej odpowiednio szerokość 5,0 m i wysokość 3,5 m. Przekop wentylacyjny z poziomu 525 m do poziomu 830 m stanowi drogę odprowadzenia powietrza z rejonu ścian 4a w pokładzie 402 w partii „K” i 1 w pokładzie 414/1 do szybu wentylacyjnego „Wschodniego” i nie jest drogą ucieczkową.

Przekop wentylacyjny z poziomu 525 m do poziomu 830 m - wyrobisko kamienne o średnim nachyleniu około 10⁰, został objęty granicami pola IV kategorii zagrożenia metanowego i zaliczony do klasy B zagrożenia wybuchem pyłu węglowego oraz I stopnia zagrożenia wodnego. W przekopie wentylacyjnym z poziomu 525 m do poziomu 830 m, w miejscu zawału w stropie wyrobiska zalegały kolejno warstwy: łupek ilasty o grubości 5,5 m, łupek węglowy o grubości 0,6 m, łupek piaszczysty o grubości 2,0 m, węgiel o grubości 0,9 m, łupek piaszczysty o grubości 0,8 m, piaskowiec o grubości 5,0 m, łupek piaszczysty o grubości 3,5 m.

Na odcinku objętym zawałem, przekop wentylacyjny z poziomu 525 m do poziomu 830 m wykonano w latach 1994-2002 w obudowie ŁP10/V29/4/A z rozstawem odrzwi co 1,0 i 0,8 m. Odrzwia obudowy stabilizowane były rozporami stalowymi dwustronnego działania, a opinkę stropu stanowiły okładziny żelbetowe lub siatki stalowe, natomiast ociosów siatki stalowe.

W dniu 23 grudnia 2016 r. oraz 15 września 2017 r. w przekopie wentylacyjnym z poziomu 525 m do poziomu 830 m zaistniały zawały skał stropowych, powstałe wskutek utraty stabilności i podporności silnie skorodowanych oraz niewzmocnionych odrzwi obudowy chodnikowej. W ramach podjętych robót mających na celu utrzymanie funkcjonalności tego  przekopu, od strony poziomu 830 m sukcesywnie wzmacniano obudowę oraz wpinano nowe odrzwia obudowy ŁP.

W dniu 6 lipca 2018 r. około godziny 21⁰⁰ na czujniku prędkości przepływu powietrza, zabudowanym w chodniku wentylacyjnym 1a w pokładzie 402, stanowiącym drogę wentylacyjną z rejonu ścian 4a i 1  zarejestrowano spadek prędkości powietrza z około 4,3 m/s do około 2,9 m/s. W rejonie ściany 1 w pokładzie 414/1 wskazania czujników prędkości przepływu powietrza spadły poniżej minimalnych wartości, określonych w projekcie technicznym eksploatacji, co spowodowało wyłączenie napięcia. W związku z powyższym z rejonu ściany wycofano 28 osób w tym 2 osoby dozoru. Nie zostały przekroczone dopuszczalne stężenia metanu i innych gazów w rejonie ściany 1 w pokładzie 414/1 oraz w pozostałych wyrobiskach przewietrzanych na szyb „Wschodni”.

W celu określenia przyczyny spadku prędkości powietrza, skierowano sztygara górniczego i nadsztygara wentylacji do przeprowadzenia kontroli wyrobisk, stanowiących drogę odprowadzenia powietrza z rejonu ścian 4a i 1 do szybu wentylacyjnego „Wschodniego”. Kontrola została przeprowadzona na zmianie nocnej od strony wyrobisk na poziomie 830 m oraz od strony poziomu 525 m przy szybie „Wschodnim”.

W wyniku kontroli stwierdzono pełny zawał w przekopie wentylacyjnym z poziomu 525 m do poziomu 830 m na odcinku wyrobiska o długości około 10 m.

Dyrektor Okręgowego Urzędu Górniczego w Gliwicach został powiadomiony o zawale w dniu 7 lipca 2018 r., o godzinie 0⁰⁵.

Przypuszczalną przyczyną zawału skał stropowych w przekopie wentylacyjnym z poziomu 525 m do poziomu 830 m była utrata stabilności i podporności silnie skorodowanych oraz nie wzmocnionych odrzwi obudowy chodnikowej.

W związku z zaistniałym zawałem, Dyrektor Okręgowego Urzędu Górniczego w Gliwicach decyzjami z dnia 7 i 9 lipca 2018 r. wstrzymał ruch zakładu górniczego w części dotyczącej:

1) ruchu załogi w przekopie wentylacyjnym z poziomu 525 m do poziomu 830 m, począwszy od miejsca znajdującego się w odległości około 652 m na zachód od skrzyżowania z przekopem wschodnim do pokładu 402 w partia ,,K” na odcinku objętym skutkami zawału, do czasu zabezpieczenia obudowy wyrobiska na tym odcinku i usunięcia skutków zawału wyrobiska w oparciu o szczegółowe ustalenia zatwierdzone przez kierownika ruchu zakładu górniczego,

2) eksploatacji pokładu 402 ścianą 4a i pokładu 414/1 ścianą 1 do czasu oceny wpływu zaistniałego zawału na skuteczność przewietrzania tych rejonów wentylacyjnych i przywrócenia dopływu niezbędnej ilości powietrza do wyrobisk, zgodnie z założeniami projektów technicznych przedmiotowych robót górniczych,

3) możliwości przechodzenia i przebywania ludzi:

• w przekopie wentylacyjnym z poziomu 525 m do poziomu 830 m, na czterech odcinkach zlokalizowanych pomiędzy cechami metrycznymi wyrobiska, liczonymi na południe od skrzyżowania z przekopem Wschodnim poziomu 525 m odpowiednio: od 294mb do 297,2mb, od 545mb do 547,6mb, od 589,2mb do 592,2mb, od 601,6mb do 605,2mb do czasu uzupełnienia brakującej opinki stropu i/lub ociosów wyrobiska na tych odcinkach,
• w przekopie wentylacyjnym z poziomu 525 m do poziomu 830 m, na pięciu odcinkach zlokalizowanych pomiędzy cechami metrycznymi wyrobiska, liczonymi na południe od skrzyżowania z przekopem Wschodnim poziomu 525 m odpowiednio: od 51mb do 60mb, od 195mb do 196,6mb, od 202,7mb do 206,7mb, od 233mb do 236mb, od 601,6mb do 605,2mb, do czasu zapewnienia odpowiedniej podporności i stabilności obudowy wyrobiska na tych odcinkach w sposób ustalony przez kierownika działu górniczego,

oraz nakazał podjąć działania organizacyjno-techniczne niezbędne dla :

1) kontroli i utrzymania prawidłowego składu powietrza w wyrobiskach, na stan przewietrzania których miał wpływ zaistniały zawał, w oparciu o opracowane w tym celu szczegółowe zasady zatwierdzone przez kierownika ruchu zakładu górniczego,

2) utrzymania funkcjonalności wyrobisk stanowiących drogi odprowadzania powietrza z rejonów wentylacyjnych robót górniczych prowadzonych w pokładzie 402 oraz pokładzie 414/1 w oparciu o ustalenia zatwierdzone przez kierownika ruchu zakładu górniczego.

Informację opracowano na podstawie danych z OUG w Gliwicach.