7.10.2010

Wyższy Urząd Górniczy
Departament Warunków Pracy
OWP-16/gg-01/2010

Katowice, dnia 12.10.2010 r.

INFORMACJA Nr 16/2010śm./EW

o wypadku zbiorowym (jeden śmiertelny, 1 ciężki i dziewięć  lekkich) zaistniałym w dniu 7 października 2010 r., około godz. 2⁵⁰, spowodowanym tąpnięciem, wywołanym samoistnymi wstrząsami górotworu o energiach 5,8 x 10⁷ J i 3,9 x 10⁵J, zaistniałym w bloku D-1E oddziału G-54 w KGHM Polska Miedź S.A. O/ZG „Polkowice-Sieroszowice” w Kaźmierzowie.

Wypadek zbiorowy miał miejsce w wyrobiskach eksploatacyjnych bloku D-1E pola D, na poziomie 1000 m, w rejonie szybów SW-1. W polu tym eksploatowane było złoże rudy miedzi, które stanowiły łupki oraz dolomity o łącznej miąższości od 0,3 do 3,5 m. Eksploatacja prowadzona była systemem komorowo-filarowym z ugięciem stropu (J-UG-PS) oraz systemem komorowo-filarowym z wygrodzeniem w zrobach dróg wentylacyjno-transportowych (J-UGW). Złoże zaliczono do trzeciego stopnia zagrożenia tąpaniami i pierwszego stopnia zagrożenia wodnego. Skały stropu zaliczono do klasy trzeciej skał stropowych, a skały spągu do klasy drugiej skał spągowych. Dla robót eksploatacyjnych były opracowane: projekt techniczny eksploatacji oraz szczegółowy projekt eksploatacji, zatwierdzone przez kierownika ruchu zakładu górniczego.

Stropy wyrobisk eksploatacyjnych były zabezpieczone obudową kotwową rozprężną o długości żerdzi 1,6 m, w siatce kotwienia 1,5 m x 1,5 m. W miejscach nieciągłości warstw stropowych siatka kotwienia była zagęszczana do około 1,0 m x 1,0 m. Stosowano również obudowę kotwową wklejaną na całej długości żerdzi oraz obudowę podporową (stojaki hydraulicznymi typu Hydrotech oraz kaszty drewniane. Zastosowana obudowa odpowiadała ustaleniom projektu technicznego.

W dniu 07.10.2010 r., o godz. 2⁵⁰ i o godz. 2⁵² w bloku D-1E pola D kopalni O/ZG „Polkowice-Sieroszowice”, wystąpiły samoistne wstrząsy górotworu o energiach 5,8 x 10⁷J i 3,9 x 10⁵J. Epicentrum pierwszego ze wstrząsów zlokalizowano w caliźnie przed frontem rozcinkowym w rejonie projektowanego skrzyżowania komory K-20 z pasem P-75. Lokalizacji drugiego ze wstrząsów nie ustalono.

Wstrząsy te spowodowały rozległe obszarowo skutki polegające na spęcznieniu i opadnięciu ociosów do wyrobisk oraz wypiętrzeniu spągów na wysokość:

• pomiędzy komorami K-5 do K-19 od pasa P-74 do czoła przodków – 0,5 do 1,0 m,
• pomiędzy komorami K-20 do K-25 od pasa P-73 do czoła przodków - do 1,5 m,
• pomiędzy komorami K-25 i K-33 od pasa P-73 do czoła przodków, od K-34 do Up. went. W7 od pasa P-74 do czoła przodków, w upadowych wentylacyjnych od W-6 do W-2 od pasa P-36 do czoła przodków na wysokość 0,5 do 1,5 m.

Szacunkowa konwergencja wielkoobszarowa wyniosła po tąpnięciu ok. 0,5 m. Nie stwierdzono istotnych urobień ociosów. Na podstawie oceny skutków zjawisko zakwalifikowano jako tąpnięcie samoistne.

W chwili wystąpienia tąpnięcia w bloku D-1E zatrudnionych było czternastu pracowników, z czego dziesięciu, w tym sześciu (którzy doznali lekkich obrażeń), samodzielnie bądź przy pomocy kolegów wydostało się z zagrożonego rejonu. W wyniku prowadzonej akcji ratowniczej uwolniono uwięzionych w rumoszu skalnym trzech pracowników zatrudnionych do ładowania przodków materiałem wybuchowym (ulegli: 1 wypadkowi ciężkiemu, a 2 wypadkom lekkim), oraz wydobyto spod rumoszu ciało sztygara górniczego prowadzącego zmianę IV WSP. Trzech uwolnionych pracowników hospitalizowano – dwóch w Głogowie i jednego we Wrocławiu.

Dyrektor Okręgowego Urzędu Górniczego we Wrocławiu wstrzymał ruch w bloku D-1E pola D, do czasu przeprowadzenia, w dniu 07 października 2010 r., oględzin miejsca wypadku zbiorowego oraz skutków zaistniałych wstrząsów. Ze względu na zwiększoną aktywność sejsmiczną górotworu uzależnił dopuszczenie bloku D-1E do oględzin od decyzji Kierownika Ruchu Zakładu Górniczego O/ZG „Polkowice-Sieroszowice”, wydanej po zasięgnięciu opinii Zespołu ds. Zwalczania Tąpań i Zawałów O/ZG „Polkowice-Sieroszowice”.

Po oględzinach, przeprowadzonych w dniu 7 października 2010 r. na zm. II, Dyrektor OUG we Wrocławiu decyzją nakazał wstrzymać ruch zakładu górniczego w części dotyczącej prowadzenia rozcinki w bloku D 1E oddziału G 54 do czasu:

• przeprowadzenia - w zakresie i na zasadach ustalonych przez kierownika ruchu zakładu górniczego - kontroli stanu wyrobisk oraz stanu technicznego ich obudowy w tym rejonie,
• bezpiecznego usunięcia skutków tąpnięcia, na zasadach ustalonych przez kierownika ruchu zakładu górniczego, ze szczególnym uwzględnieniem: likwidacji zagrożenia wynikającego z załadowanych materiałem wybuchowym typu RPT-2 przodków oraz wyprowadzenia z wyrobisk uwięzionych w nich górniczych maszyn samojezdnych,
• dokonania przez Zespół KGHM Polska Miedź SA ds. Tąpań Obudowy i Kierowania Stropem analizy sytuacji geologiczno-górniczej oraz stanu zagrożenia tąpaniami i zawałami w rejonie prowadzonej eksploatacji,
•  ustalenia sposobu i rygorów dalszego prowadzenia robót w rejonie z uwzględnieniem wyników dokonanych analiz,
• uzyskania opinii Komisji ds. Zagrożeń Naturalnych w Podziemnych Zakładach Górniczych Wydobywających Rudy Miedzi w zakresie oceny występującego stanu zagrożenia tąpaniami, dotychczasowego i zweryfikowanego sposobu dalszego prowadzenia robót górniczych oraz oceny stosowanych i zweryfikowanych rygorów.

Informację opracowano na podstawie danych z OUG we Wrocławiu.