7 10 2017

     Wyższy Urząd Górniczy                                                                       

Departament Warunków Pracy

               i Szkolenia                                                        

Katowice, dnia  18 października 2017 r.

I N F O R M A C J A   Nr 11s/2017/EW

o zdarzeniu ze skutkiem śmiertelnym (zgłoszonym jako wypadek śmiertelny), zaistniałym w dniu 07.10.2017 r. ok. godz. 13²⁰, w polu GL-XXVIII/1 oddziału G-25, w KGHM Polska Miedź S.A. O/ZG „Rudna” w Polkowicach, któremu uległ ślusarz maszyn i urządzeń pod ziemią, lat 24, pracujący w górnictwie 1 miesiąc.

W dniu 07.10.2017 r. na zmianie I, trwającej od godz. 6⁰⁰ do godz. 12⁰⁰ (6-godzinny czas pracy) ślusarz-mechanik, po pracach wykonanych wraz z elektromonterem w oddziałowej komorze pomp odwadniających, usytuowanej w przecince P-13 z chodnika W-270a, ok. godz. 9⁰⁰ udał się na front eksploatacyjny pola GL-XXVIII/1 oddziału G-25 w KGHM Polska Miedź S.A. O/ZG „Rudna” w Polkowicach, prawdopodobnie celem poinformowania sztygara górniczego o pracy pomp i zaginął.

Oddział górniczy G-25 prowadził roboty górnicze polegające na eksploatacji złoża rud miedzi w polu GL-XXVIII/1 oraz drążeniu wyrobisk konturujących pole wiązkami T,W-270,270a od strony północno-wschodniej (przy prawym skrzydle pola) i W-269b,c od strony południowo-zachodniej (przy lewym skrzydle pola). Dla robót górniczych prowadzonych przez oddział G-25 w polu GL-XXVIII/1 i wiązkach wyrobisk konturujących opracowane były projekty techniczne zatwierdzone przez kierownika ruchu zakładu górniczego. Pole eksploatacyjne GL-XXVIII/1 jest zlokalizowane na poziomie 1200 m w Obszarze Górniczym „Głogów Głęboki‑Przemysłowy”. Złoże rudy miedzi w tym rejonie stanowią piaskowce, łupki i dolomity o łącznej miąższości od 0,8 m do 2,5 m. Złoże w tym rejonie (XXVIII rejon kopalni Rudna) zaliczono do pierwszego stopnia zagrożenia tąpaniami, do pierwszego stopnia zagrożenia wodnego oraz do I kategorii zagrożenia wyrzutami gazów i skał. W rejonie prowadzonych robót górniczych wykonywano rozpoznanie i ocenę zjawisk gazogeodynamicznych przed wykonaniem kolejnych odcinków chodników wiązki T,W-270, 270a, robót eksploatacyjnych w polu GL-XXVIII/1 i w chodnikach W-269c,b oraz określano zakresy w jakich będzie można prowadzić powyższe roboty. Eksploatację w polu GL-XXVIII/1 zaprojektowano między wiązkami chodników T,W-270,270a i T,W-269, frontem o długości ok. 330 m, po rozciągłości w kierunku południowo-wschodnim. Eksploatację prowadzono systemem komorowo-filarowym z ugięciem stropu (J-UG-PS), wycinając zróżnicowane filary wyrobiskami komorowymi, o szerokości do 7 m przy stropie i wysokości zgodnej z określoną furtą eksploatacyjną. Filary były zorientowane dłuższą krawędzią prostopadle do kierunku postępu. Na zasadniczym froncie wymiary w osiach pasów i komór wynosiły 12 m x 14 m. W komorach K-4a, K-2a i K-0 – 14 m x 30 m, natomiast między komorami K18÷K-22 – 14 m x 24 m. Zakres robót likwidacyjnych obejmował obszar pomiędzy komorami K-4a i K-18 z otwarciem przestrzeni roboczej ustalonym na min. 50 m. Zroby pola eksploatacyjnego wyłączane były z ruchu i wygradzane wg przyjętej technologii prowadzenia robót likwidacyjnych od strony roboczej oraz oddzielane tamami murowanymi od dróg prowadzenia powietrza. Do zabezpieczania stropu wyrobisk eksploatacyjnych w polu GL-XXVIII/1 stosowano kotwy stalowe rozprężne o długości żerdzi 1,6 m i wklejane o długości 1,8 m w siatce kotwienia 1,5 m x 1,5 m. Stosowana była również obudowa dodatkowa w postaci stojaków hydraulicznych i stosów podporowych. Wyrobiska chodnikowe oddziału G-25 zabezpieczone były obudową kotwową wklejaną o długości żerdzi 1,8 m w siatce kotwienia 1,5 m x 1,5 m. Miejsca wykonywania robót górniczych w polu GL-XXVIII/1 przewietrzane były prądem powietrza świeżego płynącego od szybu R-IX poprzez upadową H-23 do wiązki wyrobisk T/W 270, T-270a i na front oddziału G-25. Po przewietrzeniu frontu pola powietrze zużyte płynie do chodników T/W 269 skąd odprowadzane jest do szybu R-XI. Na wlocie w rejon oddziału G-25 (chodniki T/W-270) sumaryczny strumień powietrza wynosił ok. 7000 m³/min, a średnia wartość temperatury suchej t_s=34,4÷34,8°C. Powietrze kierowane w rejony robót górniczych było schładzane kaskadowo przez zespoły chłodnic powietrza zasilane z układu klimatyzacji centralnej, począwszy od chodników T/W-270 przez wlot do zasadniczego frontu pola, front pola oraz roboty chodnikowe w chodnikach W-269bc. Temperatura sucha powietrza kierowanego do w/w rejonów robót górniczych po schłodzeniu była utrzymywana na poziomie od 30,0 do 35,0°C. Średnia moc chłodnic powietrza zainstalowanych w rejonie oddziału wynosi ok. 220 kW.

W czasie zdarzenia, ok. godz. 9⁰⁰, elektromonter oddziału E-12 udał się do innych, wyznaczonych mu robót w ramach utrzymania ruchu oddziału G-25, między innymi usuwania zgłoszonej awarii elektrycznej przodkowego urządzenia wentylacyjnego. Około godz. 11⁰⁰, po zakończeniu zmiany, w komorze górniczej G-25, w której pracownicy oczekiwali na transport pod szyb R-VII, sztygar górniczy stwierdził nieobecność ślusarza-mechanika. Wraz z pracownikami rozpoczął poszukiwania, informując o tym fakcie kierownika działu robót górniczych, który powiadomił dyspozytora górniczego. Dyspozytor, po upewnieniu się, że ślusarz-mechanik nie wyjechał na powierzchnię i nie zdał lampy górniczej oraz aparatu ucieczkowego w lampowni przy szybie R-VII, a także pozostawił odzież prywatną w łaźni górniczej, rozpoczął akcję poszukiwawczą załogą własną oraz powiadomił kierownika ruchu zakładu górniczego i wezwał ratowników z Jednostki Ratownictwa Górniczo-Hutniczego w Sobinie. Akcja poszukiwawcza, rozpoczęta przez ratowników ok. godz. 13²⁰, polegała na penetrowaniu wyrobisk eksploatacyjnych i dojściowych w oddziale G-25, a także wyrobisk w kierunku szybów R-XI, R-IX i R‑XI. Zastępy ratownicze wykorzystywały urządzenia OSN-10- odbiorników sygnałów pochodzących z nadajnika osobistego LOK zabudowanego w lampie górniczej poszukiwanego oraz kamer termowizyjnych. Ponadto, dla spenetrowania rząpi wodnych wypompowywano z nich wodę i usunięto zalegający szlam. Inne osadniki wodne zlokalizowane w rejonie poszukiwań penetrowane były przez płetwonurków z JRGH. Skontrolowano szybiki z urobkiem (wraz z ich opróżnieniem) zabudowane w rejonie poszukiwań. Z uwagi na nieodnalezienie pracownika, rozszerzono zakres poszukiwań, obejmując wyrobiska górnicze w kierunku szybów R-VII, R-IX i R-XI, w tym trasy przenośników taśmowych, oddziałowe punkty rozładunku rudy i szybiki. Podczas kolejnej penetracji przez ratowników górniczych wyrobisk w oddziale eksploatacyjnym G-25 od strony chodnika T-270a ok. godz. 17²¹, w pasie  P-32 pomiędzy komorami K-18 i K‑20, w kierunku zrobów pola GL-XXVIII/1 znaleziono poszukiwanego. Przybyły do poszkodowanego lekarz ratownik, stwierdził jego zgon ok. godz. 17⁴⁰, określając wstępnie „brak urazów zewnętrznych”. Ciało ślusarza-mechanika zostało wytransportowano na powierzchnię i przewieziono do prosektorium Regionalnego Centrum Zdrowia w Lubinie. Prokuratura zarządziła sekcję zwłok. Akcja ratownicza, nadzorowana przez pracowników OUG we Wrocławiu, została zakończona o godz. 19²⁰.

W trakcie I zmiany roboczej w dniu 07.10.2017 r. w oddziale G-25 nie wystąpiły wstrząsy górotworu – nie zarejestrowano aktywności sejsmicznej.

Po przeprowadzonych w dniu 09.10.2017 r. oględzinach miejsca zdarzenia ze skutkiem śmiertelnym, Dyrektor OUG we Wrocławiu, decyzją z dnia 09.10.2017 r., wstrzymał ruch zakładu górniczego KGHM Polska Miedź S.A. Oddział Zakłady Górnicze „Rudna” w Polkowicach, w części dotyczącej prowadzenia ruchu w polu GL-XXVIII/1 oddziału G-25 do czasu doprowadzenia wyrobisk przedmiotowego pola, po prowadzonej akcji ratowniczej, do stanu zapewniającego bezpieczne i funkcjonalne ich użytkowanie.

Podczas oględzin stwierdzono w czynnych wyrobiskach prawidłowy skład atmosfery kopalnianej i warunków mikroklimatu. W wyłączonej i wygrodzonej z ruchu przyzrobowej części pola GL-XXVIII/1, w wyrobisku P-32/K-22 do zrobów (przy miejscu odnalezienia poszkodowanego) stwierdzono obecność tlenu na poziomie 20,7% oraz brak przekroczeń dopuszczalnych stężeń gazów - stwierdzono temperaturę suchą 35,2°C (temperaturę zastępczą klimatu 32,1 °C) – przy braku mierzalnego przepływu powietrza. Ponadto, Dyrektor OUG we Wrocławiu, decyzją z dnia 10.10.2017 r., nakazał Przedsiębiorcy KGHM POLSKA MIEDŹ S. A. przeprowadzić przez właściwą jednostkę badania: aparatu ucieczkowego OXY K50 S, lampy górniczej Faser LG3MH-Lok4s, przyrządu elektronicznego do pomiaru stężenia siarkowodoru Tango TX-1, które były pobrane w zakładzie górniczym KGHM „Polska Miedź” S.A. O/ZG „Rudna” w Polkowicach, z punktu widzenia spełniania wymagań technicznych określonych dokumentacją techniczno-ruchową oraz wymagań bezpieczeństwa użytkowania oraz bezzwłocznie przedstawić Dyrektorowi Okręgowego Urzędu Górniczego we Wrocławiu wyniki z przeprowadzonych badań. Przyrząd elektroniczny do pomiaru stężenia siarkowodoru Tango TX-1 znajdujący się przy zwłokach poszkodowanego został zabezpieczony przez Prokuraturę.

Informację opracowano na podstawie danych z OUG we Wrocławiu.