8 10 2017

Wyższy Urząd Górniczy                                                           

          Departament

Warunków Pracy i Szkolenia

Katowice, dnia 31 października 2017 r. 

INFORMACJA Nr 57/2017/EW

w sprawie pożaru endogenicznego, zaistniałego w dniu 8 października 2017 r. około godziny 12¹⁰ w Polskiej Grupie Górniczej spółka z o.o. w Katowicach Oddział KWK Ruda w Rudzie Śląskiej Ruch Bielszowice.

Pożar endogeniczny zaistniał w chodniku 11’z w pokładzie 405/2 wg. Pokład 405/2, o grubości od 7,0 m do 7,9 m i nachyleniu od 8° do 18°, podzielony został na dwie warstwy: przystropową (wg) i przyspągową (wd). Pokład 405/2wg zaliczony został do IV kategorii zagrożenia metanowego, II stopnia zagrożenia tąpaniami, klasy B zagrożenia wybuchem pyłu węglowego oraz I stopnia zagrożenia wodnego. Węgiel tego pokładu zaklasyfikowano do II grupy skłonności do samozapalenia. Na podstawie badań wyznaczono energię aktywacji węgla pokładu 405/2 wynoszącą 58,7 kJ/mol i wskaźnik Sz^a=53°C/min oraz określono czas inkubacji pożaru wynoszący 60 dni. 

W stropie pokładu 405/2 wg zalega 8,27m łupku ilastego i łupku ilasto-piaszczystego, natomiast w spągu węgiel pokładu 405/2wd.

Pokład 405/2 eksploatowany był od 1987r. systemem ścianowym z zawałem stropu, w tym ścianą 839a w pokładzie 405/2 wg, której eksploatację zakończono w dniu 30 listopada 2016 r. W celu rozcięcia parceli kolejnej ściany 839b w pokładzie 405/2 wg, zlokalizowanej na południe od zrobów ściany 839a, zaplanowano wykonanie chodnika 12z badawczego, przecinki ściany 839b oraz chodnika 11’z. W rozcinanej parceli ściany zlokalizowana była wcześniej wykonana dowierzchnia Iz. Chodnik 11’z drążono wzdłuż zrobów ściany 839a w pokładzie 405/2 wg z pozostawieniem płotu węglowego o szerokości około 5 m.

W dniu 23 sierpnia 2017 r. po przebiciu chodnika 11’z do przecinki ściany 839b zakończono drążenie wyrobisk stanowiących obrys ściany 839b w pokładzie 405/2 wg uzyskując jednocześnie przepływowy prąd powietrza w tych wyrobiskach. W chodniku 11’z, którym odprowadzano powietrze w ilości około 800 m³/min do szybu wentylacyjnego, przed skrzyżowaniem z dowierzchnią Iz zabudowany był analizator tlenku węgla.

W dniu 8 października 2017 r., o godzinie 10⁴⁰ analizator tlenku węgla, zabudowany w chodniku 11’z, zarejestrował systematyczny wzrost zawartości CO do 20 ppm. W związku z tym dyspozytor ruchu skierował nadsztygara wentylacji, w rejon chodnika 11’z, w celu skontrolowania przyczyny wzrostu zawartości tlenku węgla. Około godziny 11⁵⁰ analizator w tym wyrobisku zarejestrował gwałtowny przyrost zawartości tlenku węgla powyżej 200ppm, tj. poza jego zakres pomiarowy, a nadsztygar wentylacji stwierdził wydobywające się dymy z chodnika 11’z, przy dowierzchni Iz w pokładzie 405/2 wg.

O godzinie 12¹⁰, w związku z utrzymywaniem się w przepływowym prądzie powietrza dymów oraz ilości tlenku węgla powyżej 25 dm³/min, kierownik ruchu zakładu górniczego podjął decyzję o rozpoczęciu akcji przeciwpożarowej.

Zgodnie z opracowanym planem akcji przeciwpożarowej, przystąpiono do wyłączenia z sieci wentylacyjnej kopalni wyrobisk przygotowawczych dla planowanej ściany 839b poprzez wykonanie tamy ze spoiwa szybkowiążącego w chodniku 10z na zachód od chodnika głównego i pochylni Iz oraz korka wodnego w chodniku wentylacyjno-transportowym na odcinku wyrobiska od skrzyżowania z przekopem pochyłym i przekopem 408-405/2 wg do pochylni odstawczej Iz.

W dniu 20 października 2017 r., o godzinie 13³⁶, po wykonaniu tam o konstrukcji przeciwwybuchowej oraz przeprowadzonej penetracji wyrobisk w strefie zagrożenia, która wykazała prawidłowy skład atmosfery kopalnianej, kierownik akcji ratowniczej zakończył akcję przeciwpożarową. W akcji brały udział własne zastępy ratownicze oraz kopalń sąsiednich i jednostki ratownictwa górniczego.

Prawdopodobną przyczyną pożaru było samozapalenie się węgla pokładu 405/2 wg w otoczeniu chodnika 11’z.

W związku z zaistniałym pożarem Dyrektor OUG w Gliwicach wydał decyzję z dnia 24 października 2017 r., nakazując:

dalsze prace związane z profilaktyką pożarową, w rejonie zakończonej akcji przeciwpożarowej prowadzonej w związku z pożarem zaistniałym w dniu 8 października 2017 r. o godzinie 12¹⁰ w chodniku 11’z w pokładzie 405/2, prowadzić w oparciu o „dokumentację prac profilaktycznych”, zaopiniowaną przez kopalniane zespoły do spraw zagrożeń naturalnych i zatwierdzoną przez kierownika ruchu zakładu górniczego, uwzględniającą między innymi:

1. zabudowę urządzeń gazometrii automatycznej do kontroli składu i parametrów powietrza w czynnych wyrobiskach, w których w wyniku prowadzonej akcji przeciwpożarowej wykonano korki przeciwwybuchowe,
2. zakres i częstotliwość kontroli rejonu zakończonej akcji przeciwpożarowej,
3. zakres i częstotliwość kontroli tamy o konstrukcji przeciwwybuchowej zabudowanej w chodniku 10z na zachód od chodnika głównego i pochylni Iz w pokładzie 405/2 wg oraz w chodniku wentylacyjno-transportowym na wschód od przekopu pochyłego do pokładu 405/2 wg i przekopu 408-405/2 wg,
4. prowadzenie bieżącej kontroli parametrów gazów w otamowanej przestrzeni,
5. wyniki analizy możliwości dopływu gazów z otamowanej przestrzeni do czynnych wyrobisk i odpowiedniego zabezpieczenia czujnikami gazometrii automatycznej potencjalnie zagrożonych wyrobisk.

Informację opracowano na podstawie danych z OUG w Gliwicach.