9 02 2020
Wyższy Urząd Górniczy
Departament
Warunków Pracy i Szkolenia
Katowice, dnia 14 lutego 2020 r.
INFORMACJA Nr 4/2020/EW
w sprawie awarii w stacji wentylatorów głównych przy szybie IV, zaistniałej w dniu 9 lutego 2020 r. o godzinie 1029 w Jastrzębskiej Spółce Węglowej S.A., KWK „Knurów-Szczygłowice” w Knurowie, Ruch „Szczygłowice”.
W zakładzie górniczym JSW S.A. Kopalnia Węgla Kamiennego „Knurów-Szczygłowice” w Knurowie, Ruch „Szczygłowice” wyrobiska na poziomach: 350 m, 450 m, 650 m, 850 m i 1050 m, zlokalizowane w zachodniej części kopalni, przewietrzane są prądami powietrza wytwarzanymi przez wentylatory zabudowane w stacji wentylatorów głównych przy szybie IV. Stację wyposażono w dwa wentylatory typu WOK-3,2, napędzane silnikami synchronicznymi typu GAe 1410t o mocy 1000 kW, zasilanymi z podstacji 20/6/0,5/0,4 kV.
Instalację 220 V DC sterowania, sygnalizacji i blokad, wspólną dla urządzeń wentylatorów głównych nr 1 i nr 2, zasilono z dwóch prostowników nr I PR i nr II PR, typu EX-2x110/4. Odpływy, w naprzemiennie pracujących prostownikach, zabezpieczono wkładkami bezpiecznikowymi instalacyjnymi o prądzie znamionowym 6 A.
Szczegółowe zasady postępowania w przypadku awarii wentylatorów głównych przy szybie IV określono w „Instrukcja postępowania na wypadek awarii wentylatorów głównych przy szybie wentylacyjnym IV”, zatwierdzonej przez KRZG w dniu 5 września 2019 r.
W dniu 9 lutego 2020 r. w stacji wentylatorów głównych przy szybie IV pracował wentylator nr 1. Wentylator nr 2 pozostawał w rezerwie. Instalacja 220 V DC sterowania, sygnalizacji
i blokad wentylatorów nr 1 i nr 2 zasilana była z prostownika nr II PR, prostownik nr I PR stanowił rezerwę.
O godzinie 1029 nastąpiło awaryjne wyłączenie z ruchu wentylatora nr 1 spowodowane zadziałaniem bezpieczników instalacyjnych 6 A zabudowanych w prostowniku nr II PR zasilającym instalację sterowania, sygnalizacji i blokad wentylatorów nr 1 i nr 2. W związku z brakiem możliwości natychmiastowego ustalenia przyczyny zwarcia, elektromonter obsługujący stację wentylatorów głównych odłączył od instalacji 220 V DC obwód sterowania, sygnalizacji i blokad wentylatora nr 1, a następnie o godzinie 1112 załączył do ruchu wentylator rezerwowy nr 2. Postój stacji trwał 43 minuty. Po uruchomieniu wentylatora nr 2 przystąpiono do ustalenia przyczyny zwarcia w obwodzie 220 V DC wentylatora nr 1. W wyniku prowadzonych prac ustalono, że przyczyną zwarcia było uszkodzenie (zwarcie wewnętrzne) cewki przekaźnika typu RUo-708 kontrolującego obecność napięcia 220 V DC w tym obwodzie. Po wymianie przedmiotowego przekaźnika i pozytywnych wynikach kontroli obwodu 220 V DC wentylatora nr 1, o godz. 1410 wentylator ten załączono do ruchu, a wentylator nr 2 wyłączono i pozostawiono w rezerwie.
Przyczyną awarii było uszkodzenie cewki przekaźnika typu RUo-708 kontrolującego obecność napięcia 220 V DC w obwodzie sterowania, sygnalizacji i blokad wentylatora głównego nr 1.
W związku z zaistniała awarią, dyspozytor ruchu zakładu górniczego, zgodnie z ww. instrukcją, wycofał z zagrożonych rejonów pod szyb wdechowy I, a następnie na powierzchnię łącznie 24 pracowników bez użycia sprzętu ochronnego dróg oddechowych. W czasie trwania awarii nie zgłoszono zdarzeń wypadkowych.
W wyniku awarii doszło do przekroczenia dopuszczalnych stężeń metanu w niektórych wyrobiskach – największe przekroczenie odnotowano na czujniku zabudowanym w jednym z wyrobisk w pokł. 405/1 - 2,63% CH4 trwające 38 min i 5 sek.
W rejonach, w których wystąpiły przekroczenia CH4 nastąpiło automatyczne wyłączenie dopływu energii elektrycznej. Zasilanie w energię elektryczną przywrócono po stwierdzeniu obniżenia stężeń metanu do dopuszczalnych wartości i potwierdzeniu powyższego przez pracowników służb obchodowych (tzw. obserwacji).
W związku z zaistniałą awarią, Dyrektor Specjalistycznego Urzędu Górniczego nie wydał decyzji.
Informację opracowano na podstawie danych z SUG w Katowicach.