9 07 2019 1
Wyższy Urząd Górniczy
Departament
Warunków Pracy i Szkolenia
Katowice, dnia 16 lipca 2019 r.
INFORMACJA Nr 40/2019/EW
o niebezpiecznym zdarzeniu zaistniałym w dniu 9 lipca 2019 r. o godzinie 1113 , w zakładzie górniczym KWK „Knurów-Szczygłowice” Ruch Szczygłowice w Knurowie.
Zdarzenie zaistniało na powierzchni zakładu górniczego KWK „Knurów-Szczygłowice” Ruch Szczygłowice w Knurowie, na drodze wewnątrzzakładowej prowadzącej od bramy wjazdowej w kierunku budynków administracyjnych.
W poprzek drogi biegnie dwutorowa linia napowietrzna 110 kV relacji: Wielopole –Szczygłowice oraz Szczygłowice–Aniołki, zasilająca stację GST 110/6 kV KWK „Szczygłowice”, eksploatowaną przez zakład górniczy. W rejonie zdarzenia linia 110 kV pozostaje w eksploatacji dostawcy energii elektrycznej Tauron Dystrybucja S.A. Odległość od poziomu drogi do najniżej zawieszonego przewodu fazowego linii w miejscu zdarzenia wynosi około 12 m.
Firma TRAKT Sp. z o. o. z siedzibą w Gliwicach na podstawie umowy nr 121801141, zawartej w dniu 22 czerwca 2018 r. z JSW S.A. KWK „Knurów-Szczygłowice” świadczy w Ruchu Szczygłowice usługi kompleksowej obsługi placów składowych i transportu wewnętrznego na powierzchni oraz obsługi urządzeń przeładunkowych i transportowych. Usługi świadczone są między innymi z wykorzystaniem dźwigów samojezdnych typu ŻK 162 Polan, pozostających pod nadzorem Urzędu Dozoru Technicznego.
W dniu 9 lipca 2019 r. na zmianie „A” rozpoczynającej się o godzinie 600 pracownik firmy TRAKT Sp. z o. o. za pomocą dźwigu samojezdnego, typu ŻK 162 Polan, posiadającego zezwolenie Prezesa Urzędu Technicznego na eksploatację ważne do dnia 31 lipca 2019 r., wykonywał prace związane z rozładunkiem bębnów kablowych w rejonie szybu III. Po o zakończonym rozładunku, bez opuszczenia wysięgnika dźwigu, wracał w rejon warsztatu firmy TRAKT Sp. z o. o., przemieszczając się po drodze wewnątrzzakładowej prowadzącej od bramy wjazdowej w kierunku budynków administracyjnych. O godzinie 1113 przejeżdżając pod linią 110 kV biegnącą w poprzek drogi, kołem linowym podniesionego wysięgnika dotknął przewodu fazowego L3 linii 110 kV relacji Szczygłowice – Aniołki. W wyniku dotknięcia przez wysięgnik dźwigu przewodu znajdującego się pod napięciem, nastąpiło zwarcie doziemne najprawdopodobniej po trasie: wysięgnik - konstrukcja dźwigu - kołpaki prawych kół dźwigu – ziemia, pozostawiając wyraźne ślady przepływu prądu na konstrukcji dźwigu. Linia 110 kV została obustronnie wyłączona przez zabezpieczenia odległościowe w stacji GST 110/6 kV KWK „Szczygłowice” oraz stacji 110/6 kV Aniołki (własność Tauron Dystrybucja S.A). W wyniku powstałego zwarcia uszkodzeniu uległy druty przewodu fazowego linii 110 kV, a łuk elektryczny towarzyszący zwarciu wypalił dwie dziury w nawierzchni asfaltowej drogi pod linią oraz zapalił trawnik na poboczu drogi. Przybyła na miejsce zakładowa straż pożarna ugasiła palącą się trawę.
W wyniku zakłócenia w sieci 110 kV zasilającej zakład górniczy nastąpiło awaryjne wyłączenie z ruchu:
- pracującego wentylatora nr 1 w stacji wentylatorów głównych przy szybie IV
(w wyniku zaniku napiecia 6 kV), - pracującego wentylatora nr 3 w stacji wentylatorów głównych przy szybie VI (w wyniku zadziałania zabezpieczenia podnapięciowego, wentylator nr 2 pracował bez zakłóceń zasilany z odrębnej sieci 6 kV),
- części sieci elektroenergetycznej 6 kV zasilającej maszyny, urządzenia i instalacje
w wyrobiskach na poziomie 450 m i 650 m.
Po ustaleniu przyczyny zakłócenia oraz wykonaniu niezbędnych przełączeń w sieci elektroenergetycznej 6 kV, służby elektryczne zakładu górniczego niezwłocznie przywróciły zasilanie w energię elektryczną wyłączonych maszyn, urządzeń i instalacji.
Wentylator nr 1 w stacji wentylatorów głównych przy szybie IV załączono do ruchu o godzinie 1117 (postój trwał 4 minuty) natomiast wentylator nr 3 w stacji wentylatorów głównych przy szybie VI o godzinie 1122 (postój trwał 9 minut).
Służby BHP zakładu górniczego ustaliły, że kierowca dźwigu był trzeźwy. Po wstępnym badaniu przez lekarza zakładowego został przewieziony, wezwaną na miejsce zdarzenia, karetką pogotowia ratunkowego do szpitala w Knurowie, na obserwację skąd tego samego dnia został wypisany.
W związku z zaistniałym zdarzeniem oraz postojem wentylatorów w stacjach wentylatorów głównych przy szybach IV i VI nie zaszła konieczność wycofywania załogi w kierunku szybu wdechowego, nie stwierdzono przekroczenia dopuszczalnych stężeń metanu w wyrobiskach oraz nie zgłoszono zdarzeń wypadkowych.
Przyczyną niebezpiecznego zdarzenia było dotknięcie przewodu fazy L3 napowietrznej linii elektroenergetycznej 110 kV relacji Szczygłowice – Aniołki (pozostającej w eksploatacji dostawcy energii elektrycznej Tauron Dystrybucja S.A.) przez podniesiony wysięgnik dźwigu samojezdnego typu ŻK 162 Polan, przemieszczającego się po drodze wewnątrzzakładowej na trasie od bramy wjazdowej w kierunku budynków administracyjnych kopalni.
Około godziny 1500 służby elektryczne Tauron Dystrybucja S.A. przystąpiły do kontroli i naprawy uszkodzonego przewodu fazowego linii 110 kV relacji Szczygłowice – Aniołki. Po wykonanej naprawie około godziny 1630, linię załączono pod napięcie i przywrócono podstawowy układ zasilania zakładu górniczego w energię elektryczną. W czasie wyłączenia uszkodzonej linii 110 kV stacja GST 110/6 kV KWK „Szczygłowice” zasilana była nadal dwoma niezależnymi liniami 110 kV relacji: Wielopole – Szczygłowice i Wielopole – Przyszowice oraz poprzez trzy transformatory 110/6 kV, 16 MVA zapewniała zasilanie wszystkich odbiorów zakładu górniczego.
W związku z zaistniałym niebezpiecznym zdarzeniem Dyrektor Specjalistycznego Urzędu Górniczego w celu zapobieżenia podobnym zdarzeniom w przyszłości skierował pisma do kierownika ruchu zakładu górniczego KWK „Knurów-Szczygłowice” i Prezesa firmy TRAKT Sp. z o. o. z siedzibą w Gliwicach, w których wskazał na konieczności podjęcia działań mających na celu poprawę stanu bezpieczeństwa i higieny pracy w zakresie poruszania się dźwigami samochodowymi i samojezdnymi po drogach wewnętrznych zakładu górniczego w szczególności w pobliżu linii elektroenergetycznych.
Ponadto Dyrektor Urzędu o niebezpiecznym zdarzeniu z udziałem dźwigu samojezdnego typu ŻK 162 Polan poinformował Urząd Dozoru Technicznego Oddział w Katowicach.
Informację opracowano na podstawie danych z SUG w Katowicach.