9 09 2019

Wyższy Urząd Górniczy

          Departament

Warunków Pracy i Szkolenia                                               

 Katowice, dnia 17 września 2019 r.

INFORMACJA Nr 57/2019/EW

w sprawie pożaru, zaistniałego w dniu 9 września 2019 r. około godziny 2⁰⁸ w Polskiej Grupie Górniczej S.A. Oddział KWK Ruda w Rudzie Śląskiej Ruch Bielszowice, w chodniku 3az w wyrobisku podścianowym likwidowanej ściany 502a  w pokładzie 510wd na poziomie 840 m.

Pokład 510wd (warstwa przyspągowa) o grubości około 3,0 m do 3,2 m, zaliczony został do IV kategorii zagrożenia metanowego, II stopnia zagrożenia tąpaniami, I stopnia zagrożenia wodnego i klasy B zagrożenia wybuchem pyłu węglowego. Węgiel tego pokładu zaklasyfikowano do II grupy skłonności do samozapalenia. Na podstawie badań węgla wyznaczono energię aktywacji wynoszącą 63,4 kJ/mol i wskaźnik samozapalności Sz^a=73°C/min oraz określono czas inkubacji pożaru na 62 dni. W dniu 9 kwietnia 2018 r., w pokładzie 510wd, pomiędzy chodnikami: nadścianowym 2’az i podścianowym 3az uruchomiono ścianę 502a o długości około 280m  prowadzoną systemem podłużnym z zawałem stropu. Wyposażenie tej ściany stanowiło między innymi 186 sekcji obudowy zmechanizowanej typu KW-20/36-POz/ZRP oraz Tagor-18/36-POz. Ścianę 502a przewietrzano wzdłuż calizny węglowej prądem powietrza w ilości 1380 m³/min. Eksploatację tą ścianą zakończono 19 kwietnia 2019 r. Dwukrotnie, tj. do 25 sierpnia, a następnie do 25 października 2019 r. kierownik ruchu zakładu górniczego przedłużał termin likwidacji ściany 502a, w związku z brakiem technicznych możliwości jej likwidacji w okresie 3 miesięcy, tj. do 19 czerwca 2019 r.

Do dnia 8 lipca 2019 r., w wyniku występujących pogorszonych warunków górniczo-geologicznych  ze ściany wytransportowano tylko 5 sekcji obudowy zmechanizowanej w kierunku chodnika 3az. W dniu 8 lipca 2019 r., w związku z objawami zagrożenia pożarowego przy sekcji obudowy zmechanizowanej nr 18 oraz w chodniku 3az wykonano tamy izolacyjne i kontynuowano likwidację ściany z wykorzystaniem wentylacji odrębnej, transportując sekcje obudowy zmechanizowanej w kierunku chodnika 2’az. Po zlikwidowaniu północnego odcinka ściany i zabudowie tamy przeciwwybuchowej w chodniku 2’az, 2 września 2019 r., w ramach akcji ratowniczej rozebrano tamę przeciwwybuchową w chodniku 3az i zabudowano lutniociąg w tym wyrobisku oraz w ścianie 502a na południowym odcinku do sekcji obudowy zmechanizowanej nr 18, tj. tamy izolacyjnej. Do 4 września 2019 r., ze ściany 502a, chodnikiem 3az wytransportowano 8 sekcji obudowy zmechanizowanej. W tym dniu w związku z ponownym wzrostem zagrożenia pożarowego w rejonie likwidowanej ściany 502a przerwano roboty likwidacyjne i w chodniku 3az około 2 m od ściany przystąpiono do budowy tamy deskowej oraz w odległości około 10m od ściany tamy izolacyjnej w oparciu o istniejące obmurza rejonowej tamy bezpieczeństwa. W chodniku 2’az, za tamę izolującą północny odcinek ściany 502a rozpoczęto podawanie dwutlenku węgla i azotu. W dniu 9 września około godziny 2⁰⁸ analizator tlenku węgla w chodniku 3az na zachód od pochylni wentylacyjno-transportowej w pokładzie 510wd, zarejestrował gwałtowny wzrost zawartości CO z 5 ppm do 47 ppm oraz do wyrobiska od strony ściany zaobserwowano dopływające dymy. Wobec utrzymywania się w prądzie powietrza ilości tlenku węgla przekraczającej 25 dm³/min oraz pojawienia się dymów w rejonie likwidowanej ściany 502a w pokładzie 510wd dyspozytor ruchu zakładu górniczego rozpoczął akcję przeciwpożarową. Z wyrobisk objętych strefą zagrożenia, wycofało się bez użycia aparatów ucieczkowych 2 pracowników. Około godziny 6³⁰ zastęp ratowników potwierdził, że do chodnika 3az, od strony likwidowanego odcinka ściany 502a dopływają dymy. Zgodnie z planem likwidacji zagrożenia pożarowego w chodniku 3az rozpoczęto budowę tamy o konstrukcji przeciwwybuchowej w oparciu o obmurza tamy bezpieczeństwa. W dniu 9 września 2019 r. zakończono budowę tej tamy wypełniając spoiwem typu Adibet-T przestrzeń pomiędzy zamurowanymi obmurzami tamy bezpieczeństwa, tworząc korek o grubości 3,0 m. W dniu 10 września 2019 r. o godzinie 15³⁰ po przeprowadzonej kontroli wyrobisk w strefie zagrożenia przez zastęp ratowniczy, która wykazała prawidłowy skład atmosfery kopalnianej, zakończono akcję przeciwpożarową. W akcji brały udział własne zastępy ratownicze oraz z kopalń sąsiednich i jednostki ratownictwa górniczego.

W związku z pożarem oraz prowadzoną akcją przeciwpożarową żaden z pracowników nie uległ wypadkowi.

Prawdopodobną przyczyną pożaru było samozapalenie się węgla pokładu 510wd w rejonie likwidowanej ściany 502a.

W związku z zaistniałym pożarem Dyrektor OUG w Gliwicach wydał decyzję z dnia 12 września 2019 r., nakazując:

• Zabudowę urządzeń gazometrii automatycznej do kontroli składu i parametrów powietrza w czynnym wyrobisku, w którym w wyniku prowadzonej akcji przeciwpożarowej wykonano tamę o konstrukcji przeciwwybuchowej.
• Ustalić zakres i częstotliwości kontroli rejonu zakończonej akcji przeciwpożarowej, w tym wykonanej tamy konstrukcji przeciwwybuchowej.
• Przeprowadzić analizę możliwości dopływu gazów z otamowanej przestrzeni do czynnych wyrobisk kopalni.
• Przeanalizować przez kopalniane zespoły do spraw zagrożeń naturalnych z udziałem specjalistów, konieczność utworzenia pola pożarowego obejmującego rejon prowadzonej akcji przeciwpożarowej.

Informację opracowano na podstawie danych z OUG w Gliwicach.