Dodatkowe tematy badawcze

Z ośmiu do dwunastu tematów zwiększa się Strategiczny projekt badawczy "Poprawa bezpieczeństwa pracy w kopalniach". W czerwcu br. dyrektor Narodowego Centrum Badań i Rozwoju podjął taką decyzję na wniosek Barbary Kudryckiej, ministra nauki i szkolnictwa wyższego. Nowe tematy badawcze zostały sformułowane po wypadku zbiorowym z 5 maja 2010 roku w KWK "Krupiński".

- Z wniosków sformułowanych przez Komisję, którą powołałem do zbadania przyczyn zapalenia metanu i wypadku zbiorowego w ubiegłym roku w kopalni "Krupiński", w którym trzy osoby poniosły śmierć, a 11 zostało rannych, wynikała potrzeba podjęcia kolejnych tematów badawczych. Dlatego wystąpiłem z taką inicjatywą do odpowiednich resortów. Otrzymałem wsparcie ministra środowiska i ministra nauki, czego konsekwencją jest rozszerzenie Strategicznego projektu badawczego "Poprawa Bezpieczeństwa pracy w kopalniach" o cztery tematy. Początkowo było ich pięć, obecnie do realizacji jest 12. Notabene wszystkie są konsekwencją prac komisji, które były powoływane przez prezes WUG do ustalenia przyczyn największych wypadków w górnictwie w ostatnich latach - mówi dr inż. Piotr Litwa, prezes WUG oraz przewodniczący Komitetu Sterującego Strategicznego projektu badawczego "Poprawa Bezpieczeństwa pracy w kopalniach".



Nowe tematy wprowadzone do strategicznego projektu badawczego to:

- opracowanie i wdrożenie metodyki oraz zasad wyznaczania współczynnika korelacji pomiędzy punktowym pomiarem prędkości powietrza dokonywanym przez anometry stacjonarne, a uśrednioną wartością prędkością pomierzoną anometrem ręcznym każdorazowo po ich zabudowie w wyrobisku oraz w przypadku zmian wydatku powietrza i/lub przekroju wyrobiska w miejscu ich zabudowy;
- opracowanie zasad zarządzania zmęczeniem u górników (wraz z programem jego ograniczenia), z uwzględnieniem zidentyfikowanych potencjalnych źródeł zmęczenia;
- opracowanie i wdrożenie odzieży dla ratowników górniczych o odpowiedniej konstrukcji i rodzaju tkaniny z uwzględnieniem możliwości oddawania ciepła do otoczenia przez organizm i reakcji fizjologicznych ratowników w warunkach akcji ratowniczej;
- opracowanie i wdrożenie systemów orientacji i sygnalizowania kierunku wycofania się załogi na drogach ucieczkowych w chodnikach przyścianowych.

Ogłoszenie konkursu na realizację nowych projektów badawczych zaplanowano na wrzesień br. Szczegółowe informacje będzie można znaleźć na stronie internetowe Centrum: www.ncbir.gov.pl



Strategiczny projekt badawczy "Poprawa Bezpieczeństwa pracy w kopalniach" powstał z inicjatywy Piotra Litwy, prezesa WUG. Był efektem wieloletnich starań nadzoru górniczego o zwiększenie wsparcia nauki dla górnictwa. W listopadzie 2009 r. Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego powołał Zespół Interdyscyplinarny do spraw projektów rozwojowych w zakresie poprawy pracy bezpieczeństwa pracy w kopalniach. W marcu 2010 r. grono specjalistów wskazało problemy o kapitalnym znaczeniu dla polskiego górnictwa. Pierwsze pięć zadań badawczych jest konsekwencją zaleceń komisji, powołanych w latach 2000-2008 przez prezesa WUG w celu wyjaśnienia przyczyn i okoliczności największych w tym czasie wypadków w kopalniach. Zdarzyło się wówczas 19 katastrof, w tym 11 związanych z zapaleniem i wybuchem metanu.

16 maja 2011 r. Narodowe Centrum Badań i Rozwoju ogłosił konkurs na wykonanie trzech dodatkowych zadań badawczych. Uwzględniono w nich problemy, które ujawniły się podczas katastrofy z 18 września 2009 r. w KWK "Wujek" Ruch "Śląsk". Zginęło w niej 20 górników, a 36 zostało rannych.

- Z naszego punktu wiedzenia najpilniejszym zadaniem naukowców dla poprawy bezpieczeństwa pracy w górnictwie jest opracowanie i wdrożenie rozwiązania zapobiegającego zagrożeniom metanowo-pożarowym. Nie możemy odwoływać się tylko do odpowiedzialności pracowników kopalń i konieczności przestrzegania przepisów. Konieczne są zabezpieczenia eliminujące lub co najmniej ograniczające ryzyko popełnienia błędu albo wystąpienia awarii, które mogą doprowadzić do katastrofy w warunkach niebezpiecznych stężeń metanu. Strategiczny projekt badawczy "Poprawa Bezpieczeństwa pracy w kopalniach" powinien przynieść nowe podejście do trzech głównych zagrożeń polskiego górnictwa, czyli metanowego, pożarowego oraz klimatycznego - mówi dr inż. Piotr Litwa.

Komitet Sterujący realizacją Strategicznego projektu badawczego "Poprawa Bezpieczeństwa pracy w kopalniach" na swoim czerwcowym posiedzeniu uzgodnił najważniejsze założenia dotyczące wykorzystania jego rezultatów. Ich odbiorcami będą kopalnie węgla kamiennego. Postanowiono, że rezultaty prowadzonych projektów lub ich elementy będą wykorzystywane także przy nowelizacji ustawy Prawo geologiczne i górnicze z 9 czerwca 2011 r. oraz przepisów wykonawczych. Posiedzenia Komitetu sterującego odbywają się cyklicznie. Kolejne zaplanowano w sierpniu br. Zgodnie z założeniami powinny być już wtedy wyniki pierwszego zadania badawczego.