Upowszechnianie dobrych praktyk

Piotr Litwa, prezes WUG, 25 kwietnia br., podczas. jubileuszowej sesji w Instytucie Technik Innowacyjnych EMAG mówił o dobrych praktykach w górnictwie. Parafrazując hasło ostrzegawcze Amerykańskiej Agencji Bezpieczeństwa i Zdrowia w Górnictwie (MSHA) o niebezpiecznych strefach w kopalniach ("czerwona strefa naprawdę boli) zapewniał, że upowszechniać dobre praktyki można bez znieczulenia. Każdy wypadek przynosi górniczym załogom duże szkody, a przedsiębiorcom znaczne koszty.



- Musimy obalić kilka mitów. Główną przyczyną wypadków nie jest brak wiedzy o zagrożeniach lecz ich lekceważenie. To wyjaśnia niską skuteczność instrukcji, tablic i znaków ostrzegawczych. Górnicy ulegają wypadkom nie dlatego, że nie zależy im na własnym bezpieczeństwie. W ferworze zadań produkcyjnych, pośpiechu, presji kolegów i przełożonych zapominają o instrukcjach, przepisach, a czasami nawet o elementarnej ostrożności. Wprowadzenie w zakładach górniczych procedur bezpiecznego postępowania może zmienić sytuację. Dobre praktyki tworzą konkurencyjny system zachowań wobec tych niebezpiecznych. Dobre praktyki są wtedy skuteczne, gdy trudniej jest ich nie przestrzegać, aniżeli je łamać – zapewniał prezes WUG podczas Konferencji pt. "Rola publikacji naukowo-technicznych w innowacyjności przemysłu wydobywczego", która odbyła się 25 kwietnia 2012 r. w Instytucie Technik Innowacyjnych EMAG z okazji 50 rocznicy powstania czasopisma naukowo-technicznego "Mechanizacja i Automatyzacja Górnictwa".



Niemal 30 procent wypadków w górnictwie spowodowanych pozornie błahą przyczyną – potknięciem, poślizgnięciem, upadkiem itp. Wiele takich sytuacji zdarza się na drogach dojścia górników do przodka. Z badań ankietowych przeprowadzonych przez nadzór górniczy w jednej z kopalń wynika, że pracownicy często nie korzystają z urządzonych przejść nad przenośnikami, przechodzą przez nie i inne urządzenia ryzykując pochwyceniem. Niektórzy jeżdżą na taśmach, które nie są przystosowane do transportu ludzi. Skoro zakazy i nakazy nie przynoszą rezultatu konieczne są rozwiązania systemowe, inna organizacja na drogach transportowych, dostosowanie urządzeń do wygody ludzi, do poprawy warunków ich pracy.



- W 2011 roku 78 procent wypadków przy pracy w górnictwie było wynikiem błędu lub nieuwagi człowieka czyli nie wynikało z samego faktu pracy pod ziemią – wskazywał prezes Litwa potrzebę upowszechniania dobrych praktyk na każdym stanowisku pracy poprzez właściwa organizację robót i ich nadzór przez pracowników dozoru kopalnianego.



WUG popularyzuje najciekawsze projekty przedsiębiorców, których wspólnym mianownikiem jest poprawa bezpieczeństwa pracy i eliminowanie ryzykownych zachowań. Dużą rolę w tym zakresie odgrywa wydawane od 1969 roku czasopismo naukowe "Bezpieczeństwo Pracy i Ochrona Środowiska w Górnictwie". Projekty i programy przedsiębiorców górniczych są przedstawiane w specjalnej zakładce pt.: BHP w górnictwie. Najlepsze praktyki" na stronie internetowej WUG. Zamieszczono tam m.in. programu "O" Tolerancji, który jest stosowany w Górażdże Cement SA – Heidelberg Cement Grup. W LAFARGE skutecznym sposobem na zdyscyplinowanie pracowników firm zewnętrznych okazała się Karta Identyfikacyjna Podwykonawcy, w której odcina się narożniki za uchybienia bhp i ryzykownym zachowaniem można stracić zlecenie. Natomiast w kopalniach węgla kamiennego w pierwszym kwartale br. liczba wypadków ogółem pracowników firm usługowych wzrosła o 21,5 proc. w stosunku do 2011 r. RAG Mining Solutions realizując program "Zero improwizacji, zero wypadkowości" uzyskał redukcję wskaźnika wypadkowości na jeden mln roboczogodzin o 92 proc. w latach 1995-2011.



Od kilku lat staraniem WUG przygotowywane i wydawane są broszury i ulotki o tematyce prewencyjnej. Nakładem WUG ukazała się publikacja międzynarodowego "Kodeksu praktyk zachowania bezpieczeństwa i zdrowia w podziemnych zakładach górnictwa węglowego". Od ubiegłego roku filmy i animacje multimedialne o najbardziej typowych wypadkach i zagrożeniach pod ziemią prezentowane są kanale WUG na YouTube i są także dostępne na płytach CD udostępnianych przedsiębiorcom do celów szkoleniowych. Z inicjatywy kierownictwa WUG do programu XXI Szkoły Eksploatacji Podziemnej w 2012 roku wprowadzona została sesja pn. Dobre praktyki np. w zakresie wentylacji i klimatyzacji kopalń.



- Od dwóch lat nagradzamy racjonalne zachowanie w ekstremalnie trudnych sytuacjach przyznając honorowy tytułu "Dzielny Górnik". Doroczny konkurs na Najbezpieczniejszą Kopalnie wzbogaciliśmy o coroczne wyłanianie Najbezpieczniej Pracującego Oddziału Wydobywczego. Przygotowujemy i prowadzimy warsztaty dla dozoru kopalnianego i specjalistów. Nadzór górniczy nie powiedział jeszcze ostatniego słowa w popularyzacji dobrych praktyk. Ciągle szukamy nowych metod promocji i dobrych projektów do upowszechniania – zapewniał prezes WUG.