Prezes

Prezes Wyższego Urzędu Górniczego dr inż. Piotr Litwa

Kompetencje

Prezes Wyższego Urzędu Górniczego, zgodnie z przepisami ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. - Prawo geologiczne i górnicze (Dz. U. z 2023 r. poz. 633, 1688 i 2029 oraz z 2024 r. poz. 834):

• jest organem wyższego stopnia w rozumieniu Kodeksu postępowania administracyjnego w stosunku do dyrektorów okręgowych urzędów górniczych, a także sprawuje nadzór nad ich działalnością;
• powołuje, w drodze zarządzenia, komisje do opiniowania stanu bezpieczeństwa powszechnego, związanego z ruchem zakładu górniczego, stanu bezpieczeństwa pracy w górnictwie oraz stanu rozpoznania i zwalczania zagrożeń w zakładach górniczych, a także może powoływać inne stałe lub doraźne kolegialne organy doradcze i opiniodawcze, określając ich nazwę, skład, zakres zadań, tryb pracy oraz sposób obsługi;
• gromadzi i archiwizuje dokumentację mierniczo-geologiczną zlikwidowanych zakładów górniczych oraz udostępnia ją, na zasadach i w sposób określony w odrębnych przepisach;
• jest wyspecjalizowanym organem kontroli wyrobów wprowadzonych do obrotu w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. o systemie oceny zgodności (Dz. U. z 2023 r. poz. 215), w odniesieniu do wyrobów przeznaczonych do stosowania w ruchu zakładu górniczego;
• jest organem nadzoru rynku w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 13 kwietnia 2016 r. o systemach oceny zgodności i nadzoru rynku (Dz. U. z 2022 r. poz. 1854) w odniesieniu do wyrobów przeznaczonych do stosowania w ruchu zakładu górniczego;
• jest organem nadzoru rynku w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 15 lipca 2020 r. o systemach homologacji typu UE i nadzoru rynku silników spalinowych przeznaczonych do maszyn mobilnych nieporuszających się po drogach (Dz. U. poz. 1339) w zakresie silników zamontowanych w maszynach mobilnych nieporuszających się po drogach stosowanych w ruchu zakładu górniczego;
• prowadzi działalność promocyjną i informacyjną w zakresie związanym z zadaniami organów nadzoru górniczego;
• inicjuje prace naukowo-badawcze oraz inicjuje i podejmuje przedsięwzięcia w zakresie poprawy bezpieczeństwa pracy i ochrony zdrowia w górnictwie, wdrożenia postępu technicznego w dziedzinie górnictwa, racjonalnej gospodarki złożami kopalin oraz ograniczenia uciążliwości oddziaływania górnictwa na ludzi i środowisko;
• ustala kierunki i wytyczne działania urzędów górniczych, a także może wydawać dyrektorom okręgowych urzędów górniczych polecenia dotyczące podjęcia określonych czynności oraz żądać od nich informacji będących w ich posiadaniu;
• dokonuje kompleksowego sprawdzenia i oceny stanu bezpieczeństwa powszechnego, związanego z ruchem zakładu górniczego, stanu bezpieczeństwa pracy w górnictwie, stanu rozpoznania i zwalczania zagrożeń w zakładach górniczych, stanu ratownictwa górniczego oraz innych zagadnień związanych z prowadzeniem ruchu zakładów górniczych, a także przedkłada właściwym organom informacje, opinie i wnioski w tej dziedzinie;
• sporządza roczne sprawozdania z działalności urzędów górniczych;
• w zakresie bezpieczeństwa działalności polegającej na poszukiwaniu, rozpoznawaniu lub wydobywaniu węglowodorów ze złóż w granicach obszarów morskich Rzeczypospolitej Polskiej:
  • współpracuje z ministrem właściwym do spraw gospodarki morskiej oraz dyrektorem właściwego urzędu morskiego w celu zapewnienia bezpieczeństwa morskiego w związku z wykonywaniem tej działalności,
  • sporządza i przekazuje sprawozdania właściwym organom innych państw członkowskich Unii Europejskiej, zgodnie z przepisami dotyczącymi bezpieczeństwa tej działalności,
  • zawiera, po uzgodnieniu z ministrem właściwym do spraw gospodarki złożami kopalin (od 1 lipca 2024 r.: ministrem właściwym do spraw gospodarki surowcami energetycznymi), porozumienia z właściwymi organami innych państw członkowskich Unii Europejskiej dotyczące opracowywania i aktualizacji scenariuszy współpracy w przypadku zaistnienia wypadku lub niebezpiecznego zdarzenia,
  • zawiera, po uzgodnieniu z ministrem właściwym do spraw gospodarki złożami kopalin (od 1 lipca 2024 r.: ministrem właściwym do spraw gospodarki surowcami energetycznymi), porozumienia z właściwymi agencjami Unii Europejskiej oraz innymi instytucjami w celu wymiany informacji dotyczących tej działalności,
  • przekazuje, na wniosek właściwego organu państwa członkowskiego Unii Europejskiej, informacje dotyczące zagrożeń dla środowiska, jakie mogą wystąpić w tym państwie na skutek wykonywania tej działalności,
  • bierze udział w konsultacjach z przedsiębiorcami oraz Komisją Europejską w zakresie stosowania przepisów dotyczących działalności polegającej na poszukiwaniu, rozpoznawaniu lub wydobywaniu węglowodorów ze złóż w granicach obszarów morskich,
  • współpracuje z przedsiębiorcami wykonującymi tę działalność w celu opracowania i aktualizacji standardów i wytycznych dotyczących najlepszych praktyk w odniesieniu do kontroli poważnych zagrożeń, na każdym etapie wykonywania działalności.

Życiorys

Piotr Litwa urodził się 29 marca 1964 r. w Katowicach. W roku 1988 ukończył studia na Wydziale Górniczym Politechniki Śląskiej w Gliwicach na kierunku górnictwo i geologia, w specjalności technika eksploatacji złóż. W 1997 r. ukończył dwuletnie studia podyplomowe z zakresu problemów prawnych górnictwa na Uniwersytecie Śląskim, a w roku 2000 obronił pracę doktorską na Wydziale Górniczym Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie, specjalizując się w tematyce geomechaniki górniczej.

Od 1988 roku pracował w Przedsiębiorstwie Robót Górniczych w Katowicach, jako osoba dozoru ruchu. W 1992 r. został zatrudniony w Okręgowym Urzędzie Górniczym w Katowicach na stanowisku starszego inspektora i następnie nadinspektora. W 1995 r. przeszedł do Wyższego Urzędu Górniczego na stanowisko głównego specjalisty, a następnie wicedyrektora departamentu. W 2000 r. został dyrektorem Okręgowego Urzędu Górniczego w Bytomiu, a następnie takie samo stanowisko zajmował w Okręgowym Urzędzie Górniczym w Gliwicach. Od 14 stycznia 2005 r. był wiceprezesem Wyższego Urzędu Górniczego, a 1 listopada 2008 r. został jego prezesem. Stanowisko to zajmował do 10 marca 2014 r.

W czasie gdy pełnił funkcję Prezesa WUG aktywnie uczestniczył w pracach związanych z opracowaniem nowej ustawy Prawo geologiczne i górnicze (Pgg), w tym w pracach podkomisji sejmowej. Zainicjował wprowadzenie szeregu przepisów w części dotyczącej zadań i kompetencji organów nadzoru górniczego, co poprawiło skuteczność pracy urzędów górniczych po uchwaleniu Pgg w 2011 roku. Brał również udział w pracach mających na celu przygotowanie przepisów wykonawczych do ww. ustawy w zakresie dotyczącym ruchu zakładu górniczego i ratownictwa górniczego.

W latach 2010-2013 był przewodniczącym komitetu sterującego strategicznego projektu badawczego pt. „Poprawa bezpieczeństwa pracy w kopalniach”, przy Narodowym Centrum Badań i Rozwoju. W jego ramach realizowano zadania badawcze z zakresu tematyki związanej z zagrożeniami naturalnymi w podziemnych zakładach górniczych, w tym w szczególności z zakresu monitorowania i zwalczania zagrożenia pożarowego, metanowego i klimatycznego oraz zadania dotyczące ratownictwa górniczego. Projekt ten został zainicjowany po przeanalizowaniu przez Prezesa WUG wniosków komisji powypadkowych z lat 2000-2009, a realizacja zadań badawczych miała na celu m.in. wprowadzenie nowych regulacji w przepisach wykonawczych Pgg.

Ważną inicjatywą podjętą w czasie pełnienia funkcji Prezesa WUG było doposażenie urzędów górniczych w specjalistyczny sprzęt pomiarowy - przenośny i stacjonarny - który do tej pory jest wykorzystywany w trakcie czynności kontrolnych prowadzonych przez urzędy górnicze. Wcześniej nie dysponowały one takim przyrządami, przez co były zależne od kontrolowanych podmiotów, co groziło nieobiektywnością wyników przyprowadzanych kontroli.

Istotne znaczenie miała też szeroko rozumiana działalność promocyjna i wdrażanie dobrych praktyk w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy. Dzięki rozpoczętej wówczas współpracy z Narodowym Funduszem Zdrowia do dziś są pozyskiwane dodatkowe środki na działalność prewencyjną. Wykorzystywane są m.in. na opracowywanie i rozpowszechnianie broszur i ulotek o tematyce prewencyjnej oraz tworzenie scenariuszy filmów i animacji na podstawie ustaleń powypadkowych.

Ważne wydarzenie miało też miejsce w 2011 roku, kiedy to Prezes WUG zainicjował powstanie tzw. telefonu zaufania, dziś nazywanego telefonem interwencyjnym, za pośrednictwem którego przekazywane są informacje o zagrożeniach dotyczących bezpieczeństwa i środowiska w zakładach górniczych. Z kolei w obszarze dotyczącym negatywnego oddziaływania górnictwa na środowisko zlecił uruchomienie prac, których celem była inwentaryzacja na terenie całej Polski wyrobisk górniczych, mających połączenie z powierzchnią i przez to stanowiących potencjalne zagrożenie powstawania zapadlisk. Również i to zadanie było finansowane ze skutecznie pozyskiwanych środków zewnętrznych. 

12 marca 2014 r. objął urząd wojewody śląskiego. Funkcję tę pełnił do 8 grudnia 2015 r.

Od wielu lat angażuje się w działalność naukową i dydaktyczną. W latach 2005-2009 był prezesem Koła Wydziałowego Stowarzyszenia Wychowanków Politechniki Śląskiej. Prowadził zajęcia ze studentami wyższych uczelni oraz studiów podyplomowych w Głównym Instytucie Górnictwa - Państwowym Instytucie Badawczym w Katowicach, Politechnice Śląskiej w Gliwicach oraz Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie. W czerwcu 2018 r. został prorektorem ds. szkoleniowych w Wyższej Szkole Technicznej w Katowicach, a w 2019 r. pełnił funkcję rektora tej uczelni.

Od 9 grudnia 2019 roku pracował, jako główny specjalista badawczo-techniczny w Zakładzie Technologii Eksploatacji, Tąpań i Oceny Ryzyka, w GIG-PIB w Katowicach. 5 czerwca 2024 r. objął stanowisko Prezesa Wyższego Urzędu Górniczego, na które został powołany przez Prezesa Rady Ministrów.

Jest autorem wielu publikacji naukowych z zakresu tematyki bezpieczeństwa w górnictwie. Wielokrotnie był powoływany w skład różnych komisji Prezesa WUG, których zadaniem było ustalanie okoliczności i przyczyn niebezpiecznym zdarzeń oraz wypadków zbiorowych w zakładach górniczych, np. w związku z wybuchem metanu i pyłu węglowego w KWK Halemba w Rudzie Śląskiej w dniu 21 listopada 2006 r., czy tąpnięciem w KWK Borynia-Zofiówka Ruch Zofiówka w Jastrzębiu-Zdroju, do którego doszło 23 kwietnia 2022 r.

Uczestniczy w pracach Komisji Górniczej Oddziału PAN w Katowicach oraz Komisji Ochrony Terenów Górniczych Oddziału PAN w Katowicach.

Posiada stopień generalnego dyrektora górnictwa.

Kontakt

Telefon sekretariat: 32 736 17 52

Fax: 32 251 31 96

e-mail: