Czarne skrzynki w kopalni Wesoła

7 czerwca br. zabudowano tzw. czarną skrzynkę czyli Autonomiczny Zespół Rejestracyjno-Pomiarowy w KWK Mysłowice-Wesoła należącej do KHW S.A. Będzie dostarczać wiedzy o stężeniach takich gazów jak: metan, siarkowodór, tlenek węgla, dwutlenek węgla, tlen oraz mierzyć temperaturę, wilgotność powietrza, prędkość przepływu powietrza. Jest jednym z pięciu unikatowych w świecie  urządzeń tego typu, będących w dyspozycji nadzoru górniczego. Do ściany 511 w pokładzie 501 Ruchu Wesoła AZRP trafiło z Ruch „Śląsk” w KWK „Wujek” ( KHW S.A.).

 Nowa lokalizacji AZRP  wynika z zakończenia biegu ściany w Ruchu „Śląsk”, w którym nota bene przetrwało bez uszkodzeń skutki największego w całej historii polskiego górnictwa wstrząsu wysokoenergetycznego (z 18 kwietnia 2015 r.), o energii 4x10⁹  czyli w skali Richtera ok. 4,2, którego epicentrum znajdowało się w pokładzie 409 na poziomie 1050 metrów).

 - Urządzenia te są zabudowywane w rejonach szczególnie zagrożonych w polskim górnictwie podziemnym. Przyrządy zakupione zostały ze środków NFOŚiGW. Są wykorzystywane w bieżącej działalności kontrolnej WUG oraz katowickiego, gliwickiego, rybnickiego i wrocławskiego Okręgowego Urzędu Górniczego. Ich konstrukcja umożliwia wielokrotną zabudowę, czyli ich przenoszenie w różne miejsca. To bardzo ważne i było jednym z podstawowych warunków przetargowych, na postawie których wyłoniono wykonawcę tych przyrządów. Rejony szczególnie niebezpieczne zmieniają się wraz z eksploatacją górniczą, jedne są likwidowane wraz z zakończeniem wydobycia, a inne uruchamiane. A do nich trafiają AZRP. Ich lokalizacja jest każdorazowo ustalana na podstawie wskazań Okręgowych Urzędów Górniczych, które mają najszerszy zasób wiedzy o zagrożeniach występujących w poszczególnych ścianach eksploatacyjnych górnictwa podziemnego - mówi Mirosław Krzystolik, zastępca dyrektora Departamentu Energomechanicznego WUG.

 Aktualnie AZRP funkcjonują w następujących kopalniach: Sośnica (PGG S.A.), „Borynia _Zofiówka- Jastęrzbie”, w Ruchu Zofiówka (JSW S.A.), „Polkowice- Sieroszowice” (KGHM Polska Miedź S.A.) oraz wspomnianym powyżej Ruchu „Wesoła”, w którym 20 czerwca br. zabudowana będzie druga „czarna skrzynka” w pokładzie 415 na poziomie 416 (obecnie jest w serwisie kontrolnym u producenta).

 Po raz pierwszy „czarne skrzynki” zostały zabudowane w najniebezpieczniejszych rejonach polskiego górnictwa podziemnego w czerwcu 2014 r. Urządzenia te zapewnią inspektorom nadzoru górniczego możliwość porównywania i oceny rzetelności pomiarów dokonywanych przez czujniki kopalniane. Służą prewencji wypadkowej i usprawnieniu monitoringu zagrożeń do którego zobowiązani są przedsiębiorcy. Ich wskazania (i własny system zasilania elektrycznego) minimalizują pokusę  kreowania pomiarów atmosfery w wyrobiskach pod zadania produkcyjne.

 „Czarne skrzynki” były odpowiedzią WUG na pojawiające się spory o fałszowanie odczytów pomiarowych poprzedzających najtragiczniejsze wypadki ostatnich 20 lat. Pierwsze odczyty danych pomiarowych z zabudowanych urządzeń AZRP nastąpiły po 30 dniach od daty montażu. Nośnik danych (pamięć) przy każdym odczycie jest wyjmowany z urządzenia. Dane są odczytywane za pomocą oprogramowania przekazanego przez wykonawcę.  Wykonawcą tych prototypowych urządzeń jest konsorcjum firm: ITI EMAG i Sevitel Sp. z o. o.

 - AZRP spełniają dobrze swoje zadania i co istotne nie mamy większych rozbieżności w wynikach pomiarów za pomocą kopalnianego sytemu monitoringu i naszych urządzeń. Dwa niezależne od siebie systemy kontroli poziomu zagrożeń w najniebezpieczniejszych wyrobiskach zapewne przyczyniają się do poprawy prewencji wypadkowej i minimalizowania ryzyka – podkreśla M. Krzystolik.