Kompleksowa kontrola zagrożeń wybuchu i zapalenia pyłu węglowego zakończona

Każdy rodzaj pyłu, w określonym stężeniu, może być zabójczy, gdy dojdzie do wybuchu. Wybuch pyłu jest wskazywany jako jedna z potencjalnych przyczyn obecnej tragedii w prywatnej kopalni węgla brunatnego w Somie w Turcji, w której śmierć poniosło ponad 200 osób, a liczba ofiar wciąż rośnie. Bez aktywnej profilaktyki i stałego monitoringu zagrożeń pyłowych nie można bezpiecznie wydobywać węgla.
Nadzór górniczy bezwzględnie wymaga od przedsiębiorców górniczych bardzo aktywnej profilaktyki w zwalczaniu zagrożenia metanowego i pyłowego. W kwietniu tego roku inspektorzy nadzoru górniczego przeprowadzili kompleksową kontrolę 12 kopalń pod kątem profilaktyki wybuchu pyłu węglowego. Stwierdzone uchybienia są pozornie niewielkie, ale niewłaściwa profilaktyka w zwalczaniu zagrożenia pyłowego może mieć nieobliczalne skutki, a drobne zaniedbania mogą prowadzić do poważnych wypadków.
W wyniku tej kontroli sprawdzono 22 niebezpieczne rejony w kopalniach węgla kamiennego. Kontrolą objęto: 8 ścian, 11 drążonych kombajnami wyrobisk węglowych oraz przebudowę wyrobiska, skład materiałów wybuchowych, drogi wentylacyjne ze ścian, a także wyrobiska z układami transportu. Ujawniono nieprawidłowości polegające na:
- niewłaściwym zabezpieczeniem stref zabezpieczających przed przeniesieniem wybuchu pyłu węglowego poprzez zbyt małą zawartość części niepalnych w mieszaninie pyłu kopalnianego (w trzech rejonach).
- niedostatecznym ograniczeniem zasięgu wybuchu poprzez niedostateczną ilość pyłu kamiennego na zaporach przeciwwybuchowych pyłowych (w dwóch rejonach),
- niedostatecznym zwalczaniem pyłu węglowego w miejscu jego powstawania poprzez niezapewnienie zgodnego z DTR ciśnienia i wydatku wody w sieci przeciwpożarowej na hydrancie w przodku – zasilającego instalację zraszającą kombajnu oraz nieefektywne stosowanie środka zwilżającego w zbyt małym stężeniu (w jednym rejonie),
- nierzetelnym, niezgodnym z ustaleniami projektów technicznych, dokumentowaniu w książkach raportowych prowadzonej profilaktyki przeciw wybuchowi pyłu węglowego – co uniemożliwiało dokonanie prawidłowej oceny prowadzonych działa (w dwóch kopalniach).
W stosunku do 12 osób odpowiedzialnych za stwierdzone zaniedbania zastosowano środek oddziaływania wychowawczego, przewidziany w art. 41 ustawy Kodeks Wykroczeń oraz trzy mandaty karne. W związku z niewłaściwym zabezpieczeniem stref i stanem zapór przeciwwybuchowych przeprowadzane są cztery postępowania wyjaśniające.
Jednocześnie trwa druga edycja ogólnopolskiego konkursu z "Z Innowacją bezpieczniej w górnictwie", który nadzór górniczy prowadzi wspólnie z Fundacja Bezpieczne Górnictwo im. W Cybulskiego, ukierunkowanego właśnie na zwalczanie zagrożenia pyłowego.
W latach 1922-2012 w polskim górnictwie doszło w sumie do 35 wybuchów i zapaleń pyłu węglowego. Najtragiczniejszym zdarzeniem ostatnich lat, związanym z wybuchem metanu i pyłu węglowego była katastrofa w KWK "Halemba", 21 listopada 2006 r. Zginęło wówczas 23 górników, a jeden odniósł lekkie obrażenia.