Prezes WUG zleci ekspertyzę po wstrząsie wysokoenergetycznym w ZG „Janina”

Zgłoszono 229 uszkodzeń budynków na skutek wstrząsu wysokoenergetycznego z 30 września br. w Zakładzie Górniczym „Janina”, należącym do Tauron Wydobycie S.A. Służby kopalniane nie zakończyły jeszcze weryfikacji i oceny zasadności wszystkich zgłoszonych szkód. Mirosław Koziura,  prezes WUG uznał, że konieczna jest ekspertyza wyspecjalizowanej jednostki naukowo-badawczej w zakresie analizy geomechanicznych przyczyn wystąpienia wstrząsów w ZG „Janina” w Libiążu, w pokładzie 207 w partii S1, wraz z określeniem wpływu projektowanej eksploatacji na poziom zagrożenia sejsmicznego. Podjęto już starania o jej szybkie wykonanie.

Wstrząs górotworu zaistniał o godz. 11.13 w rejonie eksploatacji pokładu 207 ścianą 729. Jego energię ustalono na 9x10⁸J (czyli ok. 3,8 w skali Richtera). W tym zakładzie wstrząsów o podobnie dużej energii wcześniej nie notowano. Na stanowiskach pomiarowych (znajdujących się na powierzchni) zarejestrowano przyspieszenia drgań gruntu znacznie przekraczające prognozowane w planie ruchu tego zakładu na lata 2014-15. Wstrząs nie spowodował skutków w wyrobiskach podziemnych.

Dyrektor OUG w Katowicach, nadzorujący tę kopalnię, natychmiast po wstrząsie wydał  decyzje nakazujące:

• przeprowadzenia przez kopalniany Zespół ds. zagrożeń poszerzony o specjalistów z zakresu tąpań analizy zaistniałego wstrząsu  oraz wpływu wstrząsów na powierzchnię, wraz z określeniem warunków prowadzenia dalszej eksploatacji w sposób bezpieczny dla załogi i obiektów budowlanych na powierzchni;
• bezzwłoczną weryfikację prognozy energii wstrząsów górniczych wynikających z prowadzonej eksploatacji pokładu 207 oraz wartości określających dynamiczne wpływy tych wstrząsów na powierzchnię i wielkości ich zasięgu.

Ponadto 1 października br. dyrektor katowickiego OUG zobowiązał kierownictwo  ZG „Janina” do bezzwłocznego przeanalizowania sposobu monitorowania przyspieszeń drgań gruntów prowadzonego przez kopalnię w aspekcie ewentualnego zwiększenia ilości czujników. Wszystkie trzy decyzje były poprzedzone kontrolą na miejscu zdarzenia.

Kopalniany Zespół do spraw zagrożeń, w składzie poszerzonym o specjalistów z zakresu tąpań oraz wpływów wstrząsów na powierzchnię, obradował 1 i 6 października. Analizowano zdarzenie i zalecenia katowickiego OUG. Na podstawie wypracowanych opinii kierownik ruchu ZG „Janina” podjął decyzję o 50% ograniczeniu maksymalnego postępu dobowego ściany 729 (z ośmiu metrów do czterech) i prowadzeniu eksploatacji tą ścianą we wszystkie dni tygodnia (przerwy zwiększają ryzyko odprężenia górotworu). Ponadto prowadzona będzie aktywniejsza niż dotychczas  profilaktyka zagrożenia tąpaniami za pomocą strzelań torpedujących. Kopalnia zbuduje dodatkowe jedno stanowisko typu AMAX-GSI na powierzchni, którego lokalizacja ustalona zostanie po weryfikacji zgłoszeń szkód w obiektach budowlanych. Po wykonaniu nowego opracowania określającego prognozowany zasięg wpływu wstrząsów na powierzchnię przeprowadzona zostanie inwentaryzacja obiektów pod względem ich odporności dynamicznej.

Prezes WUG analizując wrześniowe zdarzenie w Libiążu stwierdził, że w planie ruchu zakładu nie przewidywano występowania wpływów dynamicznych eksploatacji na obiekty budowlane na powierzchni, zwłaszcza na terenie Żarek. Wiele budynków nie było przystosowanych do takiego odziaływania. Dominują wśród nich obiekty z lat 50. i 60. XX w. W związku z tym, że już od dłuższego czasu wstrząsy wysokoenergetyczne generowane są przez prowadzoną eksploatację w pokładzie 207 (nie powodowały wcześniej skutków w wyrobiskach i na powierzchni), konieczna jest ekspertyza niezależna od działań kierownictwa kopalni. Zostanie ona przeprowadzona na zlecenie prezesa WUG przez wyspecjalizowaną jednostkę naukowo-badawczą.