Raport o bezpieczeństwie w górnictwie

Ważne kompendium wiedzy dotyczące bezpieczeństwa w górnictwie jest już dostępne na stronie internetowej Wyższego Urzędu Górniczego w zakładce „BHP w górnictwie”. Raport „Ocena stanu bezpieczeństwa pracy, ratownictwa górniczego oraz bezpieczeństwa powszechnego w związku z działalnością górniczo-geologiczną w 2023 roku” kierowany jest do wszystkich organów i podmiotów związanych z szeroko rozumianą branżą wydobywczą.

Publikacja ma charakter cykliczny i zawiera ocenę stanu bezpieczeństwa powszechnego związanego z ruchem zakładu górniczego, stanu bezpieczeństwa pracy w górnictwie, stanu rozpoznania i zwalczania zagrożeń w zakładach górniczych, stanu ratownictwa górniczego oraz innych zagadnień związanych z prowadzeniem ruchu zakładów górniczych oraz przyjętych priorytetach na 2024 rok.

Przedstawiany dokument stanowi realizację przepisu art. 166 ust. 1 pkt 8 ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. − Prawo geologiczne i górnicze.

Ocenę stanu bezpieczeństwa w 2023 r. przedstawiono na tle danych od 2019 r. Największy wpływ na kształtowanie się wypadkowości ogółem w latach 2019-2023 miały wypadki zaistniałe w górnictwie węgla kamiennego. Stanowiły one 86,9% ogółu wypadków w górnictwie. W analizowanym okresie trendy wypadkowości w górnictwie ogółem i w górnictwie węgla kamiennego pokrywają się (spadek wypadkowości, w porównaniu do roku poprzedniego w 2020 r. oraz wzrosty w kolejnych latach 2021-2023).

W górnictwie rud miedzi w latach 2019-2022 odnotowano wyraźny spadek wypadkowości ogółem z 327 wypadków, które zaistniały w 2019 r., do 174 wypadków w 2022 r. Natomiast 2023 r. przyniósł wzrost wypadkowości ogółem do poziomu 208 wypadków.

Lata 2019-2021 przyniosły trend spadkowy dla łącznej liczby wypadków śmiertelnych i ciężkich (z 34 wypadków zaistniałych w 2019 r. do 22 wypadków w 2021 r.). W 2022 r. odnotowano wzrost łącznej liczby wypadków śmiertelnych i ciężkich (49 wypadków, w tym 33, które zaistniały w związku z katastrofami w JSW S.A. KWK „Pniówek” i w JSW S.A. KWK „Borynia-Zofiówka” Ruch „Zofiówka”), natomiast w 2023 r. liczba wypadków śmiertelnych i ciężkich zbliżyła się do wartości z 2021 r. (odnotowano 23 wypadki).

W związku z zagrożeniami występującymi w górnictwie podziemnym, w 2023 r., w porównaniu do 2022 r.:

• odnotowano wzrost liczby odprężeń (25 odprężeń w 2023 r., które skutkowały pięcioma wypadkami, wobec 18 odprężeń w 2022 r., które było przyczyną 12 wypadków);
• liczba tąpnięć pozostała na tym samym poziomie (w obydwu latach odnotowano trzy tąpnięcia, które były przyczyną 15 wypadków);
• spadła liczba pożarów (12 pożarów w 2023 r. wobec 16 w 2022 r. - w wyniku tych pożarów nikt nie doznał obrażeń);
• spadła liczba zdarzeń związanych z zagrożeniem metanowym (1 zdarzenie w 2023 r., w wyniku którego nikt nie doznał obrażeń, wobec 4 zdarzeń w 2022 r., w wyniku których 53 pracowników uległo wypadkom).

Rok 2023 przyniósł wzrost liczby wypadków związanych z zagrożeniem opadem skał ze stropu i/lub ociosów w podziemnych zakładach górniczych - ze 174 wypadków w 2022 r. (w tym dwóch śmiertelnych i jednego ciężkiego) do 215 wypadków w 2023 r. (w tym dwóch śmiertelnych i trzech ciężkich).

W opracowaniu zawarto także informacje dotyczące chorób zawodowych charakterystycznych dla branży wydobywczej. W latach 2019-2023 w całym górnictwie stwierdzono łącznie 1825 takich przypadków, z czego największy udział miała pylica płuc (1668 przypadków, tj. ponad 90 proc. wszystkich chorób zawodowych w górnictwie). Najbardziej niekorzystny, pod względem liczby stwierdzonych przypadków pylicy płuc w analizowanym okresie, był 2023 r., w którym odnotowano 443 przypadki choroby (o 92 przypadków więcej niż 2022 r.). Wzrost liczby pylic (głównie azbestowych) stwierdzony w ostatnich latach u byłych pracowników kopalń wałbrzyskich (173 przypadki w 2023 r., wobec 120 przypadków w 2022 r.), co w znacznym stopniu wpłynęło na wzrost liczby chorób zawodowych w górnictwie w 2023 r. Zdecydowana większość zarejestrowanych w 2023 r. pylic, podobnie jak w latach poprzednich, dotyczyła byłych pracowników kopalń - emerytów. Niepokojące jest, że w okresie czteroletnim (2020-2023) liczba pylic wśród czynnych zawodowo górników wzrosła prawie pięciokrotnie, tj. z 5 do 24 przypadków.

Szczegółowe informacje o stanie BHP w górnictwie za 2023 rok można znaleźć w pełnej wersji opracowania - do pobrania na stronie internetowej Wyższego Urzędu Górniczego:

https://www.wug.gov.pl/bhp/stan_bhp_w_gornictwie.

Tam również znajdują się raporty na temat bezpieczeństwa z lat poprzednich.