Zadania okręgowych urzędów górniczych

Okręgowe urzędy górnicze, w granicach ich właściwości miejscowej, wykonują zadania wymienione w przepisach określających kompetencje dyrektorów okręgowych urzędów górniczych, działając pod bezpośrednim kierownictwem tych dyrektorów.

Do zadań tych należą:

przeprowadzanie kontroli w siedzibie przedsiębiorcy;
przeprowadzanie kontroli w zakładach górniczych;
przeprowadzanie kontroli w miejscach wydobywania kopalin;
przeprowadzanie kontroli w zakładach prowadzących działalność określoną w art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. - Prawo geologiczne i górnicze (Dz. U. z 2024 r. poz. 1290), tj. działalność w zakresie: budowy, rozbudowy oraz utrzymywania systemów odwadniania zlikwidowanych zakładów górniczych, robót prowadzonych w wyrobiskach zlikwidowanych podziemnych zakładów górniczych w celach innych niż określone tą ustawą, w szczególności turystycznych, leczniczych i rekreacyjnych, robót podziemnych prowadzonych w celach naukowych, badawczych, doświadczalnych i szkoleniowych na potrzeby geologii i górnictwa, drążenia tuneli z zastosowaniem techniki górniczej, a także likwidacji wymienionych obiektów, urządzeń oraz instalacji;
przeprowadzanie kontroli w zakładach wykonujących roboty geologiczne, o których mowa w art. 86 ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. - Prawo geologiczne i górnicze, tj. roboty geologiczne służące poszukiwaniu i rozpoznawaniu złóż kopalin oraz poszukiwaniu i rozpoznawaniu kompleksu podziemnego składowania dwutlenku węgla, a także roboty geologiczne służące innym celom wykonywane z użyciem środków strzałowych albo wykonywane na głębokości większej niż 100 m albo wykonywane na obszarze górniczym utworzonym w celu wykonywania działalności metodą robót podziemnych albo metodą otworów wiertniczych;
przeprowadzanie kontroli w podmiotach zawodowo trudniących się ratownictwem górniczym;
przeprowadzanie kontroli działalności podmiotów wykonujących w zakresie swej działalności zawodowej powierzone im czynności w ruchu zakładów górniczych lub zakładów wykonujących roboty geologiczne, o których mowa w art. 86 ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. - Prawo geologiczne i górnicze;
przeprowadzanie kontroli w jednostkach organizacyjnych prowadzących działalność szkoleniową wobec osób wykonujących czynności w ruchu zakładu górniczego lub wykonujących roboty geologiczne, o których mowa w art. 86 ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. - Prawo geologiczne i górnicze;
nakazywanie usunięcia nieprawidłowości powstałych wskutek naruszenia przepisów stosowanych w ruchu zakładu górniczego lub warunków określonych w planie ruchu zakładu górniczego, a w przypadku działalności prowadzonej na podstawie koncesji udzielonej przez starostę - warunków dotyczących ruchu zakładu górniczego, określonych w tej koncesji;
wstrzymywanie w całości lub w części ruchu zakładu górniczego lub jego urządzeń oraz określanie warunków wznowienia ruchu tego zakładu lub urządzeń, w przypadku bezpośredniego zagrożenia dla zakładu górniczego, jego pracowników, bezpieczeństwa powszechnego lub środowiska;
nakazywanie podjęcia niezbędnych środków profilaktycznych, w tym skierowanie określonego zagadnienia do rozpatrzenia przez (powołaną przez Prezesa WUG) komisję do opiniowania stanu bezpieczeństwa powszechnego, związanego z ruchem zakładu górniczego, stanu bezpieczeństwa pracy w górnictwie oraz stanu rozpoznania i zwalczania zagrożeń w zakładach górniczych;
nakazywanie dokonania określonych czynności, niezbędnych dla zapewnienia prawidłowego prowadzenia ruchu zakładu górniczego, innych niż środki profilaktyczne;
badanie prawidłowości rozwiązań stosowanych lub przewidzianych przez przedsiębiorcę do stosowania, także przez skierowanie określonego zagadnienia do rozpatrzenia przez (powołaną przez Prezesa WUG) komisję do opiniowania stanu bezpieczeństwa powszechnego, związanego z ruchem zakładu górniczego, stanu bezpieczeństwa pracy w górnictwie oraz stanu rozpoznania i zwalczania zagrożeń w zakładach górniczych;
dokonywanie pomiarów służących ocenie stanu bezpieczeństwa w zakładzie górniczym oraz ocenie stanu bezpieczeństwa powszechnego lub środowiska w związku z ruchem zakładu górniczego, za pomocą urządzeń przenośnych lub w przypadkach uzasadnionych wysokim poziomem zagrożenia naturalnego - urządzeń stacjonarnych, zabudowanych w zakładzie górniczym na koszt przedsiębiorcy w sposób określony w decyzji wydanej przez dyrektora okręgowego urzędu górniczego;
nakazywanie przedsiębiorcy sprawdzenia prawidłowości rozwiązań stosowanych lub przewidzianych przez przedsiębiorcę do stosowania lub dokonania pomiarów służących ocenie stanu bezpieczeństwa w zakładzie górniczym oraz ocenie stanu bezpieczeństwa powszechnego lub środowiska w związku z ruchem zakładu górniczego, w tym w sposób określony przez dyrektora okręgowego urzędu górniczego;
ustalanie stanu faktycznego i przyczyn niebezpiecznego zdarzenia, zaistnienia wypadku lub zaistnienia zgonu naturalnego w ruchu zakładu górniczego;
sprawowanie nadzoru nad prowadzeniem akcji ratowniczych w przypadku wystąpienia zagrożenia życia i zdrowia pracowników zakładu górniczego, bezpieczeństwa ruchu zakładu górniczego lub bezpieczeństwa powszechnego, w związku z ruchem zakładu górniczego;
opiniowanie projektów zagospodarowania złoża dotyczących złóż węgla kamiennego, metanu występującego jako kopalina towarzysząca, węgla brunatnego, rud metali z wyjątkiem darniowych rud żelaza, metali w stanie rodzimym, rud pierwiastków promieniotwórczych, siarki rodzimej, soli kamiennej, soli potasowej, soli potasowo-magnezowej, gipsu i anhydrytu, kamieni szlachetnych, a także dodatków do tych projektów;
zatwierdzanie planów ruchu zakładów górniczych, zakładów prowadzących działalność określoną w art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. - Prawo geologiczne i górnicze oraz zakładów wykonujących roboty geologiczne, o których mowa w art. 86 ustawy, a także (z wyjątkiem przypadków zatwierdzania w trybie uproszczonym przez przedsiębiorcę) dodatków do tych planów;
stwierdzanie kwalifikacji w zakresie górnictwa, określonych w art. 58 ust. 1 ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. - Prawo geologiczne i górnicze;
nakazywanie przedsiębiorcy lub podmiotowi zawodowo trudniącemu się ratownictwem górniczym, który nie spełnia wymagań przewidzianych w zakresie ratownictwa górniczego, dokonania koniecznych zmian w organizacji ratownictwa górniczego, a także uzupełnienia lub zmiany wyposażenia ratownictwa górniczego;
zwalnianie przedsiębiorcy, w całości lub w części, z obowiązku posiadania własnych służb ratownictwa górniczego albo powierzenia realizacji tego obowiązku w całości lub w części podmiotom zawodowo trudniącym się ratownictwem górniczym, jeżeli występujące w zakładzie górniczym zagrożenia naturalne i ich natężenie nie wymagają spełnienia przez przedsiębiorcę tego obowiązku i jeżeli nie spowoduje to pogorszenia stanu bezpieczeństwa w zakładzie górniczym;
wykonywanie zadań z zakresu administracji architektoniczno-budowlanej i nadzoru budowlanego w odniesieniu do projektowania i wykonywania robót budowlanych oraz utrzymania obiektów budowlanych na terenie zakładu górniczego;
opiniowanie rozwiązań przyjętych w projekcie studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy, w zakresie zagospodarowania terenów górniczych;
uzgadnianie projektów miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego w zakresie zagospodarowania terenów górniczych;
opiniowanie projektów planów zagospodarowania przestrzennego województwa;
uzgadnianie decyzji w sprawach ustalenia lokalizacji inwestycji celu publicznego w odniesieniu do terenów górniczych;
uzgadnianie decyzji o warunkach zabudowy w odniesieniu do inwestycji na terenach górniczych;
opiniowanie decyzji w sprawach rekultywacji gruntów po działalności górniczej, określających osobę obowiązaną do rekultywacji gruntów oraz kierunek i termin wykonania rekultywacji gruntów oraz uznających rekultywację gruntów za zakończoną;
wydawanie pozwoleń na nabywanie, przechowywanie, używanie materiałów wybuchowych przeznaczonych do użytku cywilnego lub wytwarzanie materiałów wybuchowych metodą in situ dla przedsiębiorców wykonujących działalność gospodarczą w zakresie: robót geologicznych, wydobywania kopalin ze złóż, podziemnego bezzbiornikowego magazynowania substancji, podziemnego składowania odpadów oraz podziemnego składowania dwutlenku węgla oraz przedsiębiorców wykonujących powierzone im roboty strzałowe w ruchu zakładu górniczego albo zakładu;
wyrażanie zgody na zbycie przez przedsiębiorcę (posiadającego pozwolenie na nabywanie, przechowywanie, używanie materiałów wybuchowych przeznaczonych do użytku cywilnego lub wytwarzanie materiałów wybuchowych metodą in situ) posiadanych, ale zbędnych dla niego materiałów wybuchowych przeznaczonych do użytku cywilnego - przedsiębiorcy posiadającemu pozwolenie lub koncesję na wytwarzanie materiałów wybuchowych lub obrót tymi materiałami;
wydawanie pozwoleń na przechowywanie lub używanie w ruchu zakładu górniczego sprzętu strzałowego;
udzielanie pozwoleń na oddanie do ruchu w zakładzie górniczym, określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 120 ust. 1 ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. - Prawo geologiczne i górnicze: podstawowych obiektów, maszyn i urządzeń (z wyjątkiem przypadków, gdy obiekt, maszyna lub urządzenie stanowi wyposażenie lub część składową obiektu budowlanego zakładu górniczego), obiektów podziemnego zakładu górniczego stanowiących ściany prowadzone w warunkach specjalnych oraz obiektów podziemnego zakładu górniczego stanowiących oddziały eksploatujące partie złóż rud miedzi w warunkach specjalnych, również po dokonaniu ich istotnych zmian konstrukcyjnych lub istotnych zmian warunków eksploatacji;
kontrolowanie funkcjonowania funduszu likwidacji zakładu górniczego oraz wyrażanie zgody na likwidację tego funduszu;
zatwierdzanie programów szkolenia osób wykonujących czynności specjalistyczne w ruchu zakładu górniczego oraz osób kierownictwa i dozoru ruchu podziemnego zakładu górniczego w zakresie znajomości przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, w tym bezpiecznego wykonywania powierzonych im czynności;
kierowanie wniosków do przedsiębiorców o zastosowanie środków oddziaływania wychowawczego, o których mowa w art. 41 ustawy z dnia 20 maja 1971 r. - Kodeks wykroczeń (Dz. U. z 2023 r. poz. 2119);
sporządzanie oraz kierowanie do sądów rejonowych wniosków o ukaranie obwinionych, w odniesieniu do wykroczeń określonych w ustawie z dnia 9 czerwca 2011 r. - Prawo geologiczne i górnicze;
nakładanie (zadanie to wykonują pracownicy okręgowego urzędu górniczego upoważnieni przez dyrektora tego urzędu) grzywien w drodze mandatu karnego za wykroczenia określone w rozporządzeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 8 maja 2012 r. w sprawie nadania pracownikom zatrudnionym w urzędach górniczych, wykonującym czynności inspekcyjno-techniczne w zakładach górniczych, uprawnień do nakładania grzywien w drodze mandatu karnego (Dz. U. poz. 520 oraz z 2023 r. poz. 617);
ustalanie opłaty podwyższonej za wykonywanie działalności bez wymaganej koncesji albo bez zatwierdzonego albo podlegającego zgłoszeniu projektu robót geologicznych, w sprawach niezastrzeżonych dla ministra właściwego do spraw środowiska;
ustalanie opłaty podwyższonej za wydobywanie piasków i żwirów, przeznaczonych dla zaspokojenia potrzeb własnych osoby fizycznej, z nieruchomości stanowiących przedmiot jej prawa własności (użytkowania wieczystego), bez prawa rozporządzania wydobytą kopaliną, w przypadku naruszenia wymagań określonych w art. 4 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. - Prawo geologiczne i górnicze;
zawiadamianie organów koncesyjnych o stwierdzeniu, że działalność regulowana ustawą z dnia 9 czerwca 2011 r. - Prawo geologiczne i górnicze jest wykonywana bez zatwierdzonego projektu robót geologicznych lub bez przedłożonego projektu robót geologicznych, który nie podlega zatwierdzeniu, lub z naruszeniem warunków określonych w koncesji lub projekcie robót geologicznych;
nadzorowanie wykonywania przez mierniczego górniczego lub geologa górniczego czynności związanych z badaniem prawidłowości uporządkowania oraz kompletności dokumentacji mierniczo-geologicznej zlikwidowanego zakładu górniczego, przed przekazaniem tej dokumentacji do Archiwum Dokumentacji Mierniczo-Geologicznej w Wyższym Urzędzie Górniczym.

Sposoby przyjmowania i załatwiania spraw

Sposoby przyjmowania i załatwiania spraw w okręgowych urzędach górniczych zostały przedstawione w Biuletynach Informacji Publicznej poszczególnych urzędów górniczych.