Bezpieczeństwo Pracy i Ochrona Środowiska w Górnictwie Numer 03/2003

Procesy przemian w górnictwie, szczególni w górnictwie węgla kamiennego już od kilku lat są niezwykle dynamiczne. Dostosowywanie tego sektora gospodarki do funkcjonowania w systemie gospodarki rynkowej trwa nieprzerwanie. Przełom roku kalendarzowego zatem jest tylko cezurą niezbędną dla dokonania analiz, usystematyzowania zjawisk a także statystycznego podsumowania zdarzeń.

W artykule podjęto próbę analizy zależności występującej pomiędzy nakładami na utrzymanie systemu bezpieczeństwa pracy i kosztami zaistniałych wypadków. Analizę wykonano w oparciu o materiały źródłowe pozyskane z kopalń i spółek węglowych. Uzyskany w formie ankiety materiał obejmował 19 kopalń zgrupowanych w spółkach węglowych i jedną kopalnię samodzielną. Wobec aktualnie istniejących 42 kopalń materiał ten dotyczył więc blisko 48 % całości polskiego górnictwa. Wyniki analizy przedstawiono na tablicach, a niektóre z nich zilustrowano graficznie. W podsumowaniu sformułowano spostrzeżenia i wnioski wynikające z przeprowadzonej analizy.

Artykuł przedstawia aktualny stan wiedzy na temat likwidacji odkrywkowych zakładów górniczych na przykładzie likwidacji odkrywki Pątnów KWB "Konin" w Kleczenie S.A. Zawarto w nim dane doświadczalne i wyniki pomiarów dokonane w ciągu ostatnich dwóch lat podczas napełniania zbiornika końcowego odkrywki Pątnów. Omówiono również niektóre aspekty prawne procesów związanych z rekultywacją terenów pogórniczych. Dużo uwagi poświęcono zagadnieniom monitoringu hydrochemicznego wód zbiornika Pątnów oraz monitoringu zjawisk równowagi brzegowej zachodzących w czasie napełniania zbiornika.

W artykule omówiono przepisy prawne dotyczące ochrony radiologicznej w górnictwie wprowadzone ostatnio wskutek nowelizacji ustawy Prawo geologiczne i górnicze oraz wejścia w życie ustawy Prawo atomowe i przepisów wykonawczych do tych ustaw. Zwrócono uwagę na wymagania unijne w tym zakresie. Szczegółowo przedstawiono zmiany w ochronie radiologicznej górników przed działaniem naturalnych substancji promieniotwórczych. Zwrócono uwagę na brak regulacji prawnych postępowania z materiałami zawierającymi podwyższone stężenia naturalnych radionuklidów a nie podlegających kwalifikacji do odpadów promieniotwórczych.

W artykule przedstawiono wyniki badań oraz ocenę stanu zagrożenia pyłowego w wyrobiskach objętych zasięgiem wybuchu pyłu węglowego zaistniałego w dniu 6 lutego 2002 roku w kopalni Węgla Kamiennego "Jas-Mos". Przeprowadzone następnego dnia po wybuchu badania pozwoliły na wskazanie miejsca i przyczyny zapoczątkowania wybuchu , określenie zasięgu płomienia wybuchu oraz ilości pyłu węglowego i zawartości części niepalnych w pyle kopalnianym, a także ustalenie miejsca i sposobu zahamowania wybuchu. Wyniki badań wykazały niezgodny z przepisami stan zabezpieczenia przeciwwybuchowego w rejonie wybuchu oraz potwierdziły skuteczność działania pyłowych zapór przeciwwybuchowych.