Bezpieczeństwo Pracy i Ochrona Środowiska w Górnictwie Numer 01/2024

W kopalni „Sępólno Wielkie” wprowadzono nową metodę rekultywacji terenów pokopalnianych w kierunku leśnym. Na podstawie badań stwierdzono, że gleby te charakteryzują się lepszymi parametrami niż gleby rekultywowane wcześniejszą metodą. Najważniejsze jest szybkie tempo rekultywacji pozwalające na odtworzenie warunków gleb leśnych. Badania efektywności odtwarzania gleb leśnych i ich wpływu na rozwój drzew są obecnie prowadzone. W kopalni „Ostrowite” przeprowadzono badania dotyczące parametrów gleb rolniczych przed i po rekultywacji. Stwierdzono, że gleby po rekultywacji charakteryzują się lepszymi właściwościami chemicznymi. Do najbardziej pozytywnych właściwości gleb na terenach rekultywowanych należy zaliczyć wysokie pH, obecność węglanów w profilach glebowych, a także lepsze właściwości sorpcyjne niż w glebach naturalnych.

Nadzór państwa nad bezpieczeństwem urządzeń technicznych przeznaczonych do transportu ludzi lub ładunków na ograniczonym zasięgu opiera się na ustawie o dozorze technicznym. Nie dotyczy to jednak górniczych wyciągów szybowych, dla których obowiązują odrębne regulacje mające podstawę w ustawie - Prawo geologiczne i górnicze. Bazują one na przyjęciu założenia, że nadzór i kontrolę nad wyciągami szybowymi sprawują organy nadzoru górniczego, a przedsiębiorca, który je eksploatuje powierza niektóre czynności do wykonania niezależnym rzeczoznawcom, którzy w ramach prowadzonej działalności wydają opinie i ekspertyzy w sprawach dotyczących bezpieczeństwa i niezawodności. Działalność rzeczoznawców do spraw ruchu zakładów górniczych wymaga spełnienia wymagań określonych ustawą, a formalne ich potwierdzenie następuje w drodze decyzji Prezesa Wyższego Urzędu Górniczego o nadaniu uprawnień. Rzeczoznawcy są niezależnymi ekspertami i pełnią ważną rolę doradczą oraz wspierają przedsiębiorców w rozwiązywaniu trudnych zagadnień technicznych.

Artykuł omawia nowatorskie rozwiązania i sposoby pokonania trudności, jakie napotkano przy drążeniu najgłębszego szybu w Europie (1348,0 m), tj.: zastosowanie akrylowych żywic uszczelniających o niskiej lepkości do zatrzymania gwałtownego wypływu wody o ciśnieniu 7,5 MPa oraz wypływu wody pod ciśnieniem wynoszącej siarkowodór, a ponadto użycie podatnej pianki, która miała za zadanie przejęcie początkowego obciążenia obudowy tak, aby pełzanie soli nie uszkodziło koszulki betonowej za tubingiem w początkowej fazie wiązania. Do głębienia szybu użyto największej z dotychczas stawianych do głębienia szybu wieży szybowej o masie 1100 Mg i wysokości 45,5 m. Nowatorskie rozwiązanie stanowi również wykonany na dnie szybu „korek” z rząpiem umożliwiającym odwadnianie górotworu z odprowadzeniem wody do systemu odwadniania całej kopalni.